Social exclusion, Social pain, Social ties, Sport, Globalization, Social inclusion, Persons with disabilities, Adapted sports

Μπόνιας, Α. (2019). Κοινωνικός αποκλεισμός και κοινωνικός πόνος: Ο αθλητισμός ως μέσο κοινωνικής ενσωμάτωσης/ένταξης αθλητών/τριών με κινητική αναπηρία. Μεταπτυχιακή Διατριβή/διπλωματική εργασία, Κατεύθυνση Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Σπουδές,  Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2886911
 

Oλοκληρώθηκε η ηλεκτρονική κατάθεση της διπλωματικής εργασίας με τα κάτωθι στοιχεία.

A.Μ. ή  Α.Δ.Τ.   Επώνυμο    Όνομα     Πατρώνυμο
12023              Μπόνιας Αλέξανδρος Κωνσταντίνος
 
Ακαδημαϊκή μονάδα Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
ΠΜΣ Φυσική Αγωγή και Αθλητισμός
Κατεύθυνση Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Σπουδές
Βιβλιοθήκη κατάθεσης Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης
Βιβλιοθήκη Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού
Ημερομηνία κατάθεσης 12/12/2019
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών Καμπερίδου Ειρήνη (Επιβλέπουσα)
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας: Κοινωνικό Φύλο και Αθλητισμός
Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού - Ε.Κ.Π.Α.

Πατσαντάρας Νικόλαος
Αναπληρωτής Καθηγητής Αθλητικής Κοινωνιολογίας
Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού - Ε.Κ.Π.Α.

Νικηταράς Νικήτας
Καθηγητής Άσκηση για Όλους
Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού - Ε.Κ.Π.Α.
Πρωτότυπος Τίτλος Κοινωνικός αποκλεισμός και κοινωνικός πόνος: Ο αθλητισμός ως μέσο κοινωνικής ενσωμάτωσης/ένταξης αθλητών/τριών με κινητική αναπηρία
Γλώσσες εργασίας Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος Ελληνικά:
Κοινωνικός αποκλεισμός και κοινωνικός πόνος: Ο αθλητισμός ως μέσο κοινωνικής ενσωμάτωσης/ένταξης αθλητών/τριών με κινητική αναπηρία

Αγγλικά ή άλλη γλώσσα:
Social exclusion and social pain: Sport as a means of social inclusion/integration for athletes with physical disabilities
 
Περίληψη Ελληνικά:
Η μελέτη αυτή διερευνά το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (ΑμΕΑ), στο παράδειγμα αθλητών/τριών με κινητικές αναπηρίες και επιδιώκει να κατανοήσει και να εξηγήσει, τον ρόλο που ενδεχομένως διαδραματίζει ο Αθλητισμός στην κοινωνικοποίηση και την κοινωνική τους ενσωμάτωση/ένταξη. Κατόπιν μιας ενδελεχούς βιβλιογραφικής αναζήτησης, διαπιστώσαμε ότι τα ερευνητικά δεδομένα επ’ αυτού του ζητήματος και για αυτή την κοινωνική κατηγορία των ΑμΕΑ είναι ελάχιστα (Kamberidou, Bonias & Patsantaras, 2019). Ο κοινωνικός αποκλεισμός εμφανίζεται στο κοινωνικό πεδίο, ως ένα σύνθετο ζήτημα και συνδέεται πρωτογενώς με καταστάσεις φτώχειας και ανεργίας. Επίσης περίπλοκο, πολυσύνθετο και πολυσχιδές εμφανίζεται, γενικά στις κοινωνικές επιστήμες και το ζήτημα της ενσωμάτωσης (Kamberidou, 2019; Καμπερίδου, 2012; Patsantaras, 2019; Πατσανταρας, 2015). Λαμβάνοντας υπόψη αυτό το δεδομένο και χρησιμοποιώντας συμπληρωματικά κοινωνιολογικές θεωρίες περί ενσωμάτωσης (κυρίως φαινομενολογικές και κριτικές θεωρητικές προσεγγίσεις) η έρευνα επικεντρώνεται στην αθλητική δραστηριότητα, η οποία χαρακτηρίζεται από πολλές εμπειρικές και θεωρητικές μελέτες, ως εξαιρετικό μέσον για την ενσωμάτωση ανθρώπων, με ποικιλότροπα φυσικά-βιολογικά, κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά, σε κοινωνικές ομάδες, οργανισμούς και σε ευρύτερα κοινωνικά σύνολα (Καμπερίδου 2012; Patsantaras 2019, 2013). Μεθοδολογία: Η έρευνα μας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της ποιοτικής μεθοδολογίας δίνοντας έμφαση, αφ’ ενός στην ερμηνεία, την κατανόηση και την εξήγηση του φαινομένου του κοινωνικού αποκλεισμού των ΑμΕΑ και την αποκάλυψη των αιτιακών σχέσεων που λειτουργούν καταλυτικά στην εμφάνισή του και αφετέρου στο ρόλο της αθλητικής δραστηριότητας αναφορικά με τις δυνατότητες άμβλυνσης αυτού του φαινομένου. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 20 καταξιωμένοι αθλητές/τριες με κινητικές αναπηρίες (Παραολυμπιονίκες και Παγκόσμιοι Πρωταθλητές). Με την χρήση ημιδομημένων συνεντεύξεων (αφήγηση, ανάλυση, ερμηνεία και αναστοχασμός) προσεγγίζουμε το ερευνητικό μας ερώτημα σε μια ποιοτική προοπτική, έτσι ώστε να αποκαλυφθούν οι πιθανές εξηγήσεις του, μέσα από την βιωματική αθλητική και ευρύτερα κοινωνική εμπειρία των ίδιων των εμπλεκόμενων. Στις προοπτικές αυτές, ο κεντρικός στόχος αυτής της έρευνας είναι να διερευνήσει εάν και σε ποιο βαθμό η αθλητική συμμετοχή συμβάλλει στην κοινωνική τους ενσωμάτωση/ένταξη. Η ανάλυση των δεδομένων μας πραγματοποιείται σε αντιστοιχία με το διεθνή διάλογο περί κοινωνικού αποκλεισμού και του 'κοινωνικού πόνου', όπως αυτός προκύπτει στις προοπτικές της παγκοσμιοποίησης και ειδικότερα στις προοπτικές περί κοινωνικής ενσωμάτωσης. Ακολούθως επικεντρωνόμαστε στον Αθλητισμό και στην ανάλυση των ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών νομοθεσιών και πολιτικών για την κοινωνική ενσωμάτωση των ΑμΕΑ, δια της συμμετοχής σε αθλητικές δραστηριότητες. Αναλυτικότερα, πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις με 20 παραολυμπιονίκες και παγκόσμιους πρωταθλητές/τριες με κινητικές αναπηρίες (14 αθλητές, 6 αθλήτριες). Η ερευνητική διαδικασία των συνεντεύξεων διεξήχθη από Οκτώβριο 2017 μέχρι Μάρτιο 2018 (διάστημα 5 μηνών). Αρχικά προηγήθηκε πιλοτική έρευνα (με 7 Παραολυμπιονίκες και Παγκόσμιους Πρωταθλητές ηλικίας 18-55 ετών), μέσα από την οποία αξιολογήθηκαν οι απαντήσεις, οι οποίες προσαρμόστηκαν στη διεξαγωγή της βασικής έρευνας το δείγμα της οποίας αποτέλεσαν 13 αθλητές/τριες με κινητική αναπηρία (18-55 ετών). Έτσι το συνολικό δείγμα της έρευνας ήταν 20 αθλητές/τριες, Παραολυμπιονίκες και Παγκόσμιοι Πρωταθλητές. Η πιλοτική έρευνα λειτούργησε υποστηρικτικά για τη βασική έρευνα• ενώ δεν χρειάστηκε να προσθέσουμε ούτε και αφαιρέσουμε ερωτήσεις. Συμπερασματικές απόψεις: Η ισχυρή πλειοψηφία των συμμετεχόντων επισημαίνει ότι υφίσταται κοινωνικό αποκλεισμό λόγω αναπηρίας. Όλοι οι συμμετέχοντες στην έρευνα υπογραμμίζουν το σημαντικό ρόλο και την τεράστια συμβολή του Αθλητισμού στην κοινωνική τους ενσωμάτωση. Ο Αθλητισμός σύμφωνα με τα ερευνητικά αποτελέσματα δίνει ‘νόημα στη ζωή τους’. Ανάλογα με το επίπεδο συμμετοχής στην αθλητική δραστηριότητα—επίπεδο αγώνων, απλή συμμετοχή— προκύπτουν με διακυμάνσεις και αντίστοιχα κοινωνικά και ψυχολογικά οφέλη για τα ΑμΕΑ. Τα αποτελέσματα της έρευνας τεκμηριώνουν— συμπλέοντας με τα δεδομένα του διεθνούς διαλόγου—ότι ο Αθλητισμός, το οικογενειακό περιβάλλον και οι φίλοι αποτελούν σημαντικούς φορείς κοινωνικής ενσωμάτωση. Ωστόσο, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και απαιτεί περαιτέρω εξατομικευμένη μελέτη: ο κοινωνικός αποκλεισμός και ο κοινωνικός πόνος βιώνεται διαφορετικά από άτομο σε άτομο σε αντιστοιχία με ποικιλότροπες ατομικές (επίπεδο αναπηρίας), οικογενειακές, πολιτισμικές και ευρύτερα κοινωνικές παραμέτρους.

Αγγλικά ή άλλη γλώσσα:
The purpose of this qualitative study is to provide an understanding of the role of sport in the socialization and social inclusion processes, namely the use of sport as a means or tool for eliminating the social exclusion of people with disabilities, and specifically athletes with physical disabilities. An in depth literature review and discussion concerning the social exclusion phenomenon and the exclusionary policies and barriers confronted by people/athletes with disabilities indicates that research on this topic, for this specific social group is scarce (Kamberidou, Bonias & Patsantaras, 2019). The social exclusion phenomenon is a complex and multi-dimensional social and political issue, typically linked to poverty, marginalization and unemployment. Beginning with an examination of sociological theoretical perspectives and discussions on social inclusion, social exclusion and social pain, this study subsequently focuses on sport participation/activity and particularly on empirical and theoretical research that distinguishes sport as a means or tool of inclusion/integration, acceptance and respect for diversity as regards disability, gender, race, sexual orientation, and so forth (Kamberidou, 2019). Methodology: This qualitative study focuses on the interpretation, reflection and understanding of the social exclusion phenomenon as regards individuals with physical disabilities, extracting causal relationships that function catalytically, such as sport activity and its potential for eliminating social exclusions, in addition to promoting and cultivating the social inclusion of individuals with physical disabilities. Following the analysis of the literature (i.e. Georgiou, Patsantaras & Kamberidou, 2018), semi-structured interviews are conducted with 20 renowned athletes with physical disabilities (Paralympic and World Champions), 14 male and 6 female, from October 2017 to March 2018 (5 months), as well as a series of non-participant observation sessions. Initially, prior to this, a pilot study had been conducted with seven (7) Paraolympic and World Champions age 18-55 years old. Their responses were evaluated and adapted to the main study with the 20 participants (ages 18-55). Through the semi-structured interviews (narration, analysis, interpretation, and reflection) the research question is approached using a qualitative perspective with the intention of extracting, through their first-hand experiences, conceivable explanations, accounts and descriptions of their social exclusion. The central aim is to determine whether—and to what extent—sport participation contributes or has contributed to the social inclusion of the 20 participants. The analysis of the data is consistent with that of international data and dialogue on social exclusion, social pain and social inclusion, as it emerges in the globalization processes. Additionally, the study provides an analysis of European, national and local laws, legislation and policies for the social inclusion of people with disabilities through sport participation. Conclusions: Nineteen participants report experiencing social exclusions due to their physical disabilities. All 20 participants highlight the significant role and contribution of sport in their social inclusion/integration, adding that sport gives meaning to their lives. The social and psychological benefits vary, depending on the level of their sport activity, such as athlete’s playing level, skill level, and years of participation. The findings show that sport, along with the family environment and friends are significant/chief factors or variables that contribute to social inclusion. However, each case (each individual) is different and requires a further personalized study: social exclusion and social pain are experienced differently from person to person and in relation to the disability level of each individual, in addition to family, cultural, economic and broader social considerations and circumstances.
 
Κύρια θεματική κατηγορία Εκπαίδευση – Αθλητισμός
Λέξεις-κλειδιά Ελληνικά:
Κοινωνικός αποκλεισμός, Κοινωνικός πόνος, Κοινωνικός δεσμός, Αθλητισμός, Παγκοσμιοποίηση, Κοινωνική ενσωμάτωση, Άτομα με Ειδικές Ανάγκες (ΑμΕΑ), Προσαρμοσμένος αθλητισμός.

Αγγλικά ή άλλη γλώσσα:
Social exclusion, Social pain, Social ties, Sport, Globalization, Social inclusion, Persons with disabilities, Adapted sports
 
Αριθμός σελίδων 271
Ευρετήριο Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου 0
Εικονογραφημένη Όχι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών 333
Ψηφιακά Αρχεία Έχει κατατεθεί το πλήρες κείμενο σε μορφή PDF
Κωδικός συστήματος 2886911

"Πέργαμος" - Ιδρυματικό Αποθετήριο ΕΚΠΑ
pergamos.lib.uoa.gr

diplomatiki.ergasia.pdf2.79 MB
Details

Timespan: 

December, 2019

Status: 

Completed