Abstract:

Εξετάζεται το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα ως μέσο για την αντιμετώπιση των νέων κοινωνικών κινδύνων σε συνδυασμό με μέτρα για την κοινωνική ένταξη των δικαιούχων. Υποστηρίζεται ότι οι κίνδυνοι του γήρατος, της αναπηρίας και του θανάτου μπορούν να αντιμετωπισθύν καλύτερα με την εθνική σύνταξη. Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα αναφέρεται πρωτίστως στον κίνδυνο της ανεργίας και της φτώχειας. Η καθιέρωσή του προϋποθέτει εμπεριστατωμένες μελέτες, οικονομικές και άλλες, ώστε να εξετασθεί η αντοχή της ελληνικής οικονομίας και η αποτροπή του ενδεχομένου το εγγυημένο εισόδημα να αποτελέσει αντικίνητρο στην εργασία. Απαιτείται επίσης εκτεταμένος κοινωνικός και πολιτικός διάλογος. Χρήσιμη είναι η εμπειρία άλλων κρατών μελών που έχουν θεσπίσει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Σε δώδεκα κράτη μέλη της Ε.Ε. έχει καθιερωθεί με λιγότερες ή περισσότερες προϋποθέσεις.

Στο σύστημα με κύρια χαρακτηριστικά τύπου Bismarck που εφαρμόζει η Ελλάδα, η πρόνοια θεωρητικά έχει δευτερεύουσα σημασία σε σχέση με την κοινωνική ασφάλιση. Όμως οι εξελίξεις την τελευταία εικοσαετία δείχνουν ότι η πρόνοια φέρει το κύριο βάρος για την αντιμετώπιση των νέων κοινωνικών κινδύνων. Ο ρόλος της διευρύνεται και οι κανόνες και τεχνική που εφαρμόζει τείνουν να αντιστοιχούν σε δικαιώματα των δικαιούχων. Στα περισσότερα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως αυτό έχει ήδη προ δεκαετίας αποτελέσει κοινωνική και πολιτική επιλογή. Το συμπέρασμα είναι ότι και στην Ελλάδα πρέπει να εξετασθεί η καθιέρωση αφ’ ενός του ελαχίστου εγγυημένου εισοδήματος ως μέσον για την κάλυψη των νέων κοινωνικών κινδύνων και αφ’ ετέρου της εθνικής συντάξεως ως μέσον για την κάλυψη της φτώχειας σημαντικής μερίδας των συνταξιούχων γήρατος, θανάτου και αναπηρίας.