Publications

2024
The 1969 'Greek Case' in the Council of Europe. A Game Changer for Human Rights. Bloomsbury Academic. (et allii Kostis Kornetis, Nicolas Manitakis AP). London: Bloomsbury Academic; 2024 pp. 288. Publisher's VersionAbstract
In 1969 Greece withdrew from the Council of Europe (CoE), following pressure exercised by various European countries, organisations, social movements and individuals in response to the brutal conduct of the military junta that had taken power by force on 21 April 1967. This volume brings together an international cast of noted historians, oral historians, political scientists, and legal scholars to investigate the perceptions, policies and roles of the key actors involved. These figures range from international organizations, states, and social movements to NGOs and individuals, critically demonstrating the extent of the legacy and long-term impact of the 'Greek Case' on international human rights. The 1969 'Greek Case' in the Council of Europe reveals how the pressure applied by the Council of Europe proved to be crucial for the international condemnation of the Colonels' regime, setting a precedent in international human rights cases for the significance of the collection of evidence on the use of torture.
Manitakis N. The Greek Case at Strasbourg: the battle for witnesses. In: The 1969 'Greek Case' in the Council of Europe. London: Bloomsbury Academic; 2024. pp. 119-130. Publisher's Version
2023
Manitakis N, Arnoux-Farnoux L. De l' "Ecole Giffard" à l'Institut Français de Grèce (1907-2022). Ecole Française d'Athènes. Athènes; 2023 pp. 251. Publisher's VersionAbstract
École Giffard, Institut supérieur d’études françaises, Institut français d’Athènes ou Institut français de Grèce… l’établissement fondé en 1907 par l’École française d’Athènes a connu plusieurs dénominations et de nombreuses mutations, mais n’a jamais failli à ses missions fondamentales : non seulement travailler à la diffusion de la langue française en Grèce, mais aussi et surtout favoriser le dialogue entre les cultures des deux pays. Depuis sa création, au début du XXe siècle, ses transformations accompagnent l’évolution de la société grecque, grâce à l’action déterminée de tous ceux qui le dirigent et l’animent. Autrefois fréquenté par des dizaines de milliers d’élèves et doté d’un vaste réseau d’annexes, il est aujourd’hui un acteur essentiel de la vie culturelle grecque : nombreux sont les écrivains, peintres, sculpteurs, musiciens et metteurs en scènes, ainsi que les scientifiques de toutes les disciplines, qui ont franchi et franchissent encore ses portes. Cet ouvrage, qui s’appuie sur un vaste éventail de sources inédites et de documents d’archives, retrace les grandes étapes de cette histoire commune.
Μανιτάκης Νικόλας, Παπαπολυβίου Πέτρος. Εθνική συστράτευση και διεθνιστική αλληλεγγύη. Ελληνες και ξένοι εθελοντές στα μέτωπα των πολέμων στη δεκαετία του 1910. Επίκεντρο. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο; 2023 pp. 230. Publisher's VersionAbstract
Στη μα­κρά πα­ρά­δο­ση της ένο­πλης εθε­λού­σι­ας στρά­τευ­σης στην ευρω­πα­ϊ­κή ήπει­ρο, η δε­κα­ε­τία του 1910, στην οποία επι­κε­ντρώ­νο­νται οι με­λέ­τες του πα­ρό­ντος τό­μου, κα­τέ­χει ξε­χω­ρι­στή θέ­ση. Την πε­ρί­ο­δο αυτή ο ένο­πλος εθε­λο­ντι­σμός γνώ­ρι­σε την κο­ρύ­φω­σή του, δεί­χνο­ντας πα­ράλ­λη­λα και τα πρώ­τα ση­μά­δια κάμ­ψης, κα­θώς η πρα­κτι­κή της ένο­πλης στρά­τευ­σης με­ταλ­λά­χθη­κε με την εμ­φά­νι­ση, αρ­χι­κά στα Βαλ­κά­νια, και αρ­γό­τε­ρα και στην υπό­λοι­πη Ευρώ­πη, εμπό­λε­μων συρ­ρά­ξε­ων νέου, «βι­ο­μη­χα­νι­κού» τύ­που. Η μα­ζι­κή αν­θρω­πο­σφα­γή με μη­χα­νι­κά μέ­σα απο­δυ­νά­μω­σε τον ρο­μα­ντι­κό χα­ρα­κτή­ρα της ένο­πλης προ­σω­πι­κής συμ­με­το­χής, που έθρε­ψε τα εθε­λο­ντι­κά κι­νή­μα­τα του 19ου αιώ­να. Η δε­κα­ε­τία του 1910 συ­νι­στά, απ’ αυτήν την άπο­ψη, βα­θειά το­μή στη μα­κρά ιστο­ρία του ένο­πλου εθε­λο­ντι­σμού, τό­σο του ελ­λη­νι­κού, όσο και ευρύ­τε­ρα του ευρω­πα­ϊ­κού, με κύ­ρι­ους σταθ­μούς τους Βαλ­κα­νι­κούς πο­λέ­μους και τον Α΄ Πα­γκό­σμιο πό­λε­μο. Στη δι­άρ­κεια αυτών των χρό­νων το εθε­λο­ντι­κό κί­νη­μα από την Ήπει­ρο, την Κρή­τη και την Κύ­προ γι­γα­ντώ­θη­κε, ενώ χι­λι­ά­δες από­δη­μοι από τις Η.Π.Α. και την Αίγυ­πτο έσπευ­σαν επί­σης να κα­τα­τα­χθούν στον ελ­λη­νι­κό στρα­τό, μα­ζί με την τε­λευ­ταία γε­νιά των Ιτα­λών Γα­ρι­βαλ­δι­νών. Σε μια πα­ράλ­λη­λη κα­τεύ­θυν­ση, στον Με­γά­λο πό­λε­μο με­ρι­κές εκα­το­ντά­δες Έλ­λη­νες εντά­χθη­καν στις γραμ­μές του γαλ­λι­κού στρα­τού και πολ­λα­πλά­σιοι Κύ­πριοι (Έλ­λη­νες και Τούρ­κοι) στο «Μα­κε­δο­νι­κό Με­τα­γω­γι­κό Σώ­μα» του βρε­τα­νι­κού στρα­τού. Σε αυτή την πε­ρί­ο­δο εστι­ά­ζει το ανά χεί­ρας βι­βλίο, προ­κει­μέ­νου, μέ­σα από μια συ­νο­λι­κή προ­σέγ­γι­ση και πο­λυ­πρι­σμα­τι­κή θε­ώ­ρη­ση, να ανα­δει­χθούν οι ρι­ζι­κές με­τα­μορ­φώ­σεις και τα ιδι­αί­τε­ρα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά της εθε­λο­ντι­κής πρα­κτι­κής.
Μανιτάκης Νικόλας. "Πολεμούντες για τη Γαλλία, πολεμούμεν για την Ελλάδα". Ελληνες εθελεντές και ελληνίδες εθελόντριες στην υπηρεσία του γαλλικού στρατού, 1914-1917. In: Εθνική συστράτευση και διεθνιστική αλληλεγγύη. Ελληνες και ξένοι εθελοντές στα μέτωπα των πολέμων στη δεκαετία του 1910. Επίκεντρο. Θεσσαλονίκη; 2023. pp. 155-194.
2022
Μανιτάκης Νικόλας, Κορνέτης Κωστής. Ο Νορβηγός πολέμιος της Χούντας και η ευρωπαϊκή διάσταση του αντιδικτατορικού αγώνα. In: Ο Νορβηγός που πολέμησε τη Χούντα. Ο αντιδικτατορικός αγώνας στη Σκανδιναβία. Ψηφίδες. Θεσσαλονίκη; 2022. pp. 13-41.
Μανιτάκης Νικόλας, Κορνέτης Κωστής, Τρέχολτ Αρνε. Ο Νορβηγός που πολέμησε τη Χούντα. Ο αντιδικτατορικός αγώνας στη Σκανδιναβία. Ψηφίδες. Θεσσαλονίκη: Ψηφίδες; 2022 pp. 378. Publisher's VersionAbstract
Στο ανά χείρας βιβλίο o Νορβηγός Άρνε Τρέχολτ εξιστορεί την στράτευσή του εναντίον της δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Μέσα από το συγγραφικό του έργο και την πολιτική του δράση ο Τρέχολτ αγωνίστηκε σθεναρά καθόλη τη διάρκεια της Επταετίας ενάντια στο στρατιωτικό καθεστώς, όντας ένας από τους πιο δραστήριους πολέμιους της Χούντας στις σκανδιναβικές χώρες. Επιπλέον, υπήρξε ένας οξυδερκής παρατηρητής της ελληνικής πολιτικής σκηνής στις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Μέσα από μια γλαφυρή γραφή, που θυμίζει σκανδιναβικό αστυνομικό μυθιστόρημα, ο Τρέχολτ αφηγείται τη σχεδόν μυθιστορηματική περίπτωση του Παντελή Μαρκετάκη, πρώην πολιτικού κρατούμενου, που, από ελεγχόμενος μάρτυρας υπέρ του καθεστώτος, έφτασε να καταθέτει εναντίον του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 1969, προτού ζητήσει άσυλο στη Νορβηγία. Το βιβλίο εμπλουτίζεται μ’ένα κείμενο αναμνήσεων, όπου ο Τρέχολτ αποτυπώνει με τη βοήθεια πληθώρας στοιχείων τη συνεισφορά του ίδιου και των συμπατριωτών στην εκστρατεία αλληλεγγύης με τους Ελληνες δημοκράτες. Μέσα απ’αυτήν την πολύτιμη μαρτυρία δίνεται η ευκαιρία στον έλληνα αναγνώστη να αντιληφθεί τις υπόγειες διεργασίες γύρω από τη λεγόμενη «Ελληνική Υπόθεση» στο Στρασβούργο, που οδήγησε στην αποχώρηση της χουντικής Ελλάδας από το Συμβούλιο της Ευρώπης και καταγράφηκε ως κομβική στιγμή στην ιστορία της καταγγελίας των βασανιστηρίων και της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, αναδεικνύει το μέγεθος της συμμετοχής των σκανδιναβικών κοινωνιών στον αγώνα για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Το βιβλίο φωτίζει τη συχνά λησμονημένη ευρωπαϊκή διάσταση του αντιδικτατορικού αγώνα. Η περίπτωσή του Τρέχολτ αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της στράτευσης μιας από τις πλέον πολιτικοποιημένες και αλληλέγγυες γενιές που γνώρισε η ευρωπαϊκή ήπειρος τον 20ό αιώνα. Μας θυμίζει ότι νεαροί Δυτικοευρωπαίοι δραστηριοποιήθηκαν ενεργά, στηρίζοντας με κάθε δυνατό μέσο, νόμιμο ή και παράνομο, τις προσπάθειες για την υπεράσπιση των δημοκρατικών ελευθεριών και των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη χουντοκρατούμενη Ελλάδα, συνεργαζόμενοι στενά με ελληνες αντιστασιακούς και αντιφρονούντες.
Manitakis N.

Les francophiles Grecs au début du XXe siècle.De l’attachement individuel à l’engagement collectif

. Rives méditerrannéenes [Internet]. 2022;63:104-126. Publisher's Version
Μανιτάκης Νικόλας. Το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (1915-1961). Η αειφορία των ελληνογαλλικών πολιτιστικών σχέσεων. Ασίνη. Αθήνα; 2022 pp. 635. Publisher's Version
2021
Μανιτάκης Νικόλας. Απο το Γαλλικό Λύκειο της Mission Laϊque στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης (1920-1970): αναγέννηση και ανασχηματισμός ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος. Επιστημονική Επετηρίδα Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης. 2021;10ος:345-369.
Manitakis N. . In: La France et la Grèce au XXe siècle : des archives à l'histoire. Ecole Française d'Athènes. Athènes: Maximilien Girard & Claire Béchu; 2021. pp. 303-312.
Manitakis N. Du Mataroa à la Junte : les relations intellectuelles et culturelles franco-helléniques sous le signe du renouveau. In: Le double voyage: Paris‐Athènes (1945‐1975). Ecole Française d'Athènes. Athènes: Lucile Arnoux-Farnoux; 2021. pp. 17-34. Publisher's Version
Μανιτάκης Νικολας. «Vive la République.. Française». Η δημοκρατική Γαλλία ως σύμβολο για τους αντιπολιτεύομενους στο δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά. Επιστημονική Επετηρίδα Φιλοσοφικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. 2021;13:259-276.
2020
Manitakis N. Mataroa, 1945 : le cadre historique. In: Mataora 1945. Du mythe à l'histoire. Ecole Française d'Athènes. Athènes: Servanne Jollivet & Nicolas Manitakis; 2020. pp. 7-39. Publisher's Version
2018
Manitakis N. Le développement institutionnel des relatios francohelléniques durant l'entre-deux-guerres. In: Le double voyage Paris-Athènes : 1919-1939. Ecole Française d'Athènes. Athens: Lucile Arnoux-Farnoux - Polina Kosmadaki; 2018. pp. 17-31. Publisher's Version
Μανιτάκης Νικόλας, Ζολιβέ Σερβάν. Ματαρόα, 1945. Από το μύθο στην ιστορία. Ασίνη. Αθήνα; 2018 pp. 324. Publisher's Version
2017
|Manitakis N, Efthymiou L. La méthode orale’ à l’Institut français d’Athènes : innovations pédagogiques dans l’enseignement du français en Grèce. Documents pour l’histoire du français langue étrangère ou seconde [Internet]. 2017;58-59:121-137. Publisher's Version
2015
Manitakis N, Fili E. La Fondation Hellénique et les boursiers du Mataroa. In: La Fondation hellénique de la Cité Internationale de Paris. Kallimages. Paris: Maria Gravari-Barbas; 2015. pp. 85-95. Publisher's Version
Manitakis N. Les débuts difficiles de la Fondation Hellénique : de l’édification du foyer à l’occupation militaire (1926-1950). In: La Fondation hellénique de la Cité Internationale de Paris. Kallimages. Paris: Maria Gravari-Barbas; 2015. pp. 63-81. Publisher's Version
2014
Manitakis N, Michail M. Cypriot Emigration to the United States of America (1910-1930)’. Chronos. Revue d'Histoire de l'Université de Balamand [Internet]. 2014;30:99-143. Publisher's Version
2013
Manitakis N. La Cité universitaire tue le Quartier latin" : enjeux sociaux et urbains d’une ville étudiante (années 1920-1930). In: La Babel étudiante. La Cité internationale universitaire de Paris (1920-1950). Presses universitaires de Rennes. Rennes: Dzovinar Kevonian - Guillaume Tronchet; 2013. pp. 89-99. Publisher's Version
2012
Manitakis N. La Belgique, destination des migrations étudiantes grecques. In: Finances, mobilités et projets d’éducation universitaires. Le regard des historiens. Academia-L’Harmattan. Louvain-la-Neuve: Françoise Hiraux - Françoise Mirguet ; 2012. pp. 173-194. Publisher's Version
2011
Manitakis N. L’exil des jeunes Grecs et le rôle de l’Institut français : un exil doré ?. In: Destins d'exilés. Trois philosophes grecs à Paris: Kostas Axelos, Cornelius Castoriadis, Kostas Papaioannou. Editions Le Manuscrit. Paris : Servanne Jolliver, Christophe Premat, Mats Rosegren ; 2011. pp. 19-45. Publisher's Version
Μανιτάκης Νικόλας. [Γαλλοι διανοούμενοι στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Τα Ιστορικα [Internet]. 2011;55:52-69. Publisher's Version
2009
Μανιτάκης Νικόλας. Ξένες κρατικές υποτροφίες. Πολιτιστική προπαγάνδα στην Ελλάδα του εμφυλίου. In: Ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα. Vol. Δ2. Βιβλιόραμα. Αθήνα: Χρήστος Χατζηιωσήφ; 2009. pp. 133-155. Publisher's Version
2004
Manitakis N. Struggling from Abroad : Greek Communist Activities in France during the Greek Civil War. In: The Greek Civil War. Essays on a Conflict of Exceptionalism and Silences. Routledge. London: Philip Carabott - Thanasis Sfikas; 2004. pp. 101-113. Publisher's Version
2000
Manitakis N. Les migrations estudiantines en Europe, 1890- 1930. In: Migrations et migrants dans une perspective historique. Permanences et innovations. P.I.E.-Peter Lang. Bruxelles: René Leboutte; 2000. pp. 243-270. Publisher's Version
Manitakis N. Travailleurs immigrés Grecs en France, 1916-1931 : massification et enracinement d’un mouvement migratoire. In: La Diaspora hellénique en France. Ecole Française d'Athènes. Athènes: Gilles Grivaud; 2000. pp. 83-109. Publisher's Version
Μανιτάκης Νικόλας. Έλληνες στο Παρίσι στις αρχές του 20ου αιώνα : η συγκρότηση παροικίας. In: Dorima. A Tribute to the A.G.Leventis Foundation on the occasion of its 20th anniversary. Λευκωσία ; 2000. pp. 255-265. Publisher's Version
1999
Μανιτάκης Νικόλας. Από τα σχολεία στα ινστιτούτα. Οι γαλλικοί θεσμοί στην Ελλάδα : στηρίγματα της γαλλικής εκπαιδευτικής, πολιτιστικής και επιστημονικής διείσδυσης στην Ελλάδα, τέλος 19ου – α μισό 20ου αιώνα. In: Ο ελληνικός κόσμος ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση, 1453-1981. Ελλληνικά Γράμματα. Αθήνα: Αστέριος Γεωργίου - Κώστας Δημάδης; 1999. pp. 275-285. Publisher's Version
1997
Manitakis N, Guichard E, Noiriel G, Guillou OL. Etrangers et naturalisés dans les recensements généraux de la population 1931 et en 1936 : nationalités et groupes socioprofessionnels. In: Construction des nationalités et immigration dans la France contemporaine. Presses de l'Ecole Normale Supérieure. Paris: Eric Guichard, Gérard Noiriel ; 1997. pp. 13-68. Publisher's Version
Manitakis N. Etudiants étrangers, universités françaises et marché du travail intellectuel, fin du XIXe siècle–années 1930. In: Construction des nationalités et Immigration dans la France contemporaine. Presses de l'Ecole Normale Supérieure. Paris: Eric Guichard, Gérard Noiriel ; 1997. pp. 123-154. Publisher's Version