Date Presented:

Abstract:

• (2013). Η ειδωλολατρία του τέλειου σώματος και το ντόπινγκ της γειτονιάς ως απόρροια του υλικού πολιτισμού

Το ντόπινγκ δεν περιορίζεται, πλέον, μόνο σε όσους αθλούνται συστηματικά, αλλά επεκτείνεται στη γειτονιά, με πολύ πιο ταπεινά κίνητρα από αυτό του ολυμπιακού μεταλλίου. Οι νέοι συχνά διακατέχονται από την επιθυμία της κατασκευής ενός «σώματος εξώφυλλου», με αποτέλεσμα να λαμβάνουν ουσίες ύποπτες ή παράνομες, από τις οποίες υπάρχουν πολλές παρενέργειες. Η πώληση τέτοιων ουσιών από τα γυμναστήρια ή το διαδίκτυο συνιστά, στην πραγματικότητα, μια μορφή λαθρεμπορίου, ενώ από τη χρήση των προϊόντων αυτών υπάρχουν κίνδυνοι οι οποίοι θέτουν σε άμεση απειλή την υγεία, ιδίως των νέων, που χαρακτηρίζονται και από άγνοια των κινδύνων. Το «μυώδες σώμα» συνιστά, πάντως, ένα «must» για το σύγχρονο δυτικό πολιτισμό, αρκούντως προβαλλόμενο και στη χώρα μας. Τα ερεθίσματα που καθορίζουν το σωματικό πρότυπο βομβαρδίζουν τον πολίτη από παντού, δημιουργώντας την βασική ψευδαίσθηση πως η επιτυχία είναι ταυτόσημη με τη σωματική ομορφιά. Ένα ολόκληρο σύστημα αθλητικής βιομηχανίας επιστρατεύεται, προκειμένου να προσδώσει σάρκα και οστά στο όνειρο του ‘τέλειου’ σώματος. Η φαντασίωση αυτή, ωστόσο, είτε δεν πραγματώνεται ποτέ, είτε επιτυγχάνεται για λίγο, οπότε η απογοήτευση οδηγεί σε αυτοδιάψευση, η οποία ωθεί σε νέα απέλπιδα απόπειρα, ενώ το ιδανικό σώμα παραμένει στη σφαίρα του ανικανοποίητου, εξιδανικεύεται και μετατρέπεται σε «φετίχ».  

Η φετιχοποίηση του σώματος έχει αναχθεί σε ιδεολογία και σε τρόπο ζωής στο δυτικό πολιτισμό, μετατρέποντας σε καταπίεση την ευχαρίστηση της σχόλης. Η σωματική λατρεία αντιμετωπίζει, όμως, το σώμα όχι ανθρωπιστικά, αλλά ως λατρευτικό προϊόν. Επιπλέον, η αυταπάτη της σωματικής τελειότητας ως μέσου πληρότητας, υπονομεύει τις άλλες, ψυχικές και πνευματικές, ανάγκες, καθόσον καθιστά τον ίδιο τον άνθρωπο ένα «άλογο ζώο» κατά τον Γαληνό, που έχει μόνο σωματικά χαρακτηριστικά κατά τον Λουκιανό. Το αντίθετο της σωματικής φετιχοποίησης είναι ο ‘ανθρωπισμός του σώματος’, ο οποίος βασίζεται σε μια και μοναδική αξία: στον σεβασμό. Οτιδήποτε θέτει το σώμα έξωθεν των ορίων του, όχι με φυσικό, αλλά με τεχνητό τρόπο, παραποιώντας το με σκοπό την επίδοσή του, συνιστά κακοποίηση της ισορροπίας της φύσης.

Η κουλτούρα των μυών, η κυριαρχία της εξωτερικής εικόνας επάνω στην προσωπικότητα, ευνοούν, εν τέλει, μια ιδεολογία που υποβαθμίζει το πολυτιμότερο τμήμα του ανθρώπινου σώματος: το νου. Το πρότυπο της καπιταλιστικής ευφορίας είναι ευρέως διαδεδομένο στον σύγχρονο πολτισμό, συρρικνώνοντας αντίστοιχα τις αληθινές αξίες. Ο νέος για να είναι «in», πρέπει να είναι ο «πρώτος», ο πιο έξυπνος, ο πιο πλούσιος, ο πιο ωραίος, ο πιο δυνατός, με οποιοδήποτε τίμημα. Ο υλικός ευδαιμονισμός φαντάζει λαμπερός και κατάφωτος, οδεύοντας προς το μέλλον της πληθώρας. Ο δυτικός πολιτισμός, αχόρταγος, άπληστος, ανικανοποίητος, όπως και ο material άνθρωπός του, ζητά και καταναλώνει ολοένα και περισσότερα, επιβεβαιώνοντας ότι ένας τέτοιος πολιτισμός είναι το αντίθετο της ολιγάρκειας, της μεσότητας και του υγιούς μέτρου.