Η μελέτη, η οποία βασίζεται σε τεκμηριωτικό υλικό που συγκεντρώθηκε από τα αρχειακά κέντρα των Υπουργείων εξωτερικών της Ελλάδας και της Γαλλίας, του Πανεπιστημίου Αθηνών και της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, αποπειράται να ανασυστήσει την ιστορία της πανεπιστημιακής έδρας γαλλικής φιλολογίας από την πρώτη, χρονολογικά, σχετική θεσμική υλοποίηση του 1933 μέχρι τη δημιουργία πανεπιστημιακών τμημάτων γαλλικών σπουδών, κατά την πρώτη μεταπολεμική δεκαετία. Επιχειρεί επίσης να δείξει πως ο πανεπιστημιακός αυτός θεσμός δεν συνδιαλέγεται μόνο με την ελληνική εκπαιδευτική και πολιτική συγκυρία: η ανάμειξη γαλλικών πολιτιστικών ιδρυμάτων επιβάλλει τη διεύρυνση του πεδίου παρατήρησης και σε εκείνο της πολιτιστικής διπλωματίας προκειμένου να φωτιστούν πληρέστερα όψεις που εν τέλει συνδιαμορφώνουν τη φυσιογνωμία του. Ο προβληματισμός επικεντρώνεται, καταρχάς, στις πολιτικές συνεργασίας των εμπλεκόμενων γαλλικών και ελληνικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για την προώθηση του ζητήματος ή, αντίθετα, στις στρατηγικές που χρησιμοποιήθηκαν με στόχο την εγκατάλειψη αυτού του θεσμικού εγχειρήματος. Διερευνώνται, επίσης, τα δομικά χαρακτηριστικά σε επίπεδο στόχων, προσανατολισμού και οργάνωσης του θεσμού, τα οποία είναι άμεσα συναρτημένα με τις επιδιώξεις των συμβαλλόμενων μερών. Στο πλαίσιο αυτό, ερμηνευτικά σχήματα, όπως το μεταβαλλόμενο από τη συνεργασία στην αντιπαλότητα και από την εξάρτηση στην αυτονόμηση πλέγμα σχέσεων, επιτρέπουν τη βαθύτερη κατανόηση των θεσμικών κατακτήσεων ή/και αντιστάσεων.

Ο συλλογικός αυτός τόμος επιχειρεί να χαρτογραφήσει το ιδιαίτερα θολό ακόμη ιστορικό τοπίο των πανεπιστημιακών εδρών ξένων φιλολογιών και να φέρει στο φως πολλές μέχρι σήμερα άγνωστες πτυχές της ακαδημαϊκής ιστορίας των ξένων φιλολογιών στην Ελλάδα. Εστιάζει ειδικότερα στη λειτουργία των εδρών της γαλλικής, γερμανικής και αγγλικής φιλολογίας, από την περίοδο του Μεσοπολέμου, όταν πρωτοθεσμοθετήθηκαν, μέχρι και τη δεκαετία του 1970, όταν ολοκληρώθηκε η μετάβαση προς έναν νέο θεσμό, τα πανεπιστημιακά τμήματα, και για την τελευταία χρονολογικά από τις εξεταζόμενες ξένες φιλολογίες. Περιλαμβάνει εισαγωγή και τέσσερις πρωτότυπες μελέτες που βασίζονται στη συστηματική αξιοποίηση ανεξερεύνητου αρχειακού υλικού (ξένα και ελληνικά αρχεία) από ερευνητές που ειδικεύονται στο συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο. Για καθεμιά από τις τρεις παραπάνω φιλολογίες αφιερώνεται ένα χωριστό κεφάλαιο, όπου διερευνάται ο ρόλος που έπαιξαν οι ξένοι πολιτιστικοί εταίροι της Ελλάδας στη σύσταση, τη στελέχωση αλλά και γενικότερα τη λειτουργία των πανεπιστημιακών αυτών εδρών. Αντιστοίχως, εξετάζονται και οι θέσεις των ελληνικών ανώτατων ιδρυμάτων σε σχέση με το ζήτημα της διδασκαλίας των ξένων φιλολογιών στο πανεπιστήμιο. Προσκομίζονται επίσης στοιχεία που αφορούν στο διδακτικό προσωπικό και στις ιδιαιτερότητές του (αλλοδαποί φιλόλογοι ή/και καθηγητές ξένων πανεπιστημίων), στις διαλέξεις που τα μέλη του έδιναν στα αμφιθέατρα του ιδρύματος και στη σύσταση του ακροατηρίου τους. Σε ένα τελευταίο κεφάλαιο, επιχειρείται μια σύνθεση της ιστορίας αυτής, μέσω μιας συγκριτικής προσέγγισης που εντοπίζει τις συγκλίσεις και τις αποκλίσεις, έτσι όπως αυτές καταγράφονται κατά την ιστορική διαδρομή των θεσμών αυτών.