Citation:
Katakos, E. ; Papadopoulou, P. ; Athanasiou, K. In Thinking; 10th Conference of European Researchers in Didactics of Biology (ERIDOB) At: Haifa-Israel, Volume: 1, 2014; Vol. 59, pp. 44-75. Copy at http://www.tinyurl.com/23wdxs9j
Kyriacos Athanasiou, Κυριάκος Αθανασίου,
Professor Emeritus, Early Childhood Education
5, Moisiodakos str.
Recent Publications
Μελετώντας τη Σχέση Αποδοχής και Κατανόησης της Θεωρίας της Εξέλιξης μέσω Φυσικής Επιλογής σε σχέση με τη Γνώση της Φύσης της Επιστήμης: Η Περίπτωση των Ελλήνων εκπαιδευτικών.
Citation:
Antonatou, C. M. ; Mavrikaki, E. ; Athanasiou, K. Μελετώντας τη Σχέση Αποδοχής και Κατανόησης της Θεωρίας της Εξέλιξης μέσω Φυσικής Επιλογής σε σχέση με τη Γνώση της Φύσης της Επιστήμης: Η Περίπτωση των Ελλήνων εκπαιδευτικών.. Μελετώντας τη Σχέση Αποδοχής και Κατανόησης της Θεωρίας της Εξέλιξης μέσω Φυσικής Επιλογής σε σχέση με τη Γνώση της Φύσης της Επιστήμης: Η Περίπτωση των Ελλήνων εκπαιδευτικών. , 2024, 20-23. Copy at http://www.tinyurl.com/2dqyz5nu
Abstract:
The present study aims to investigate questions related, on one hand, to the degree of familiarity that SecondaryScience Education teachers show with the Nature of Science and, on the other hand, to their understanding ofthe Theory of Evolution through Natural Selection. To what extent, e.g. better Epistemological Adequacy(knowledge of the Nature of Science) can influence the understanding and acceptance of the Evolution Theorythrough Natural Selection. Employing a closed-ended electronic questionnaire, the epistemologicalperceptions, understanding, and knowledge of the Evolution Theory via natural selection were assessed amonga cohort of 200 secondary education educators who teach or have taught biology-related subjects. The analysisreveals a positive correlation between epistemological adequacy and the acceptance and understanding ofevolutionary theory via natural selection.(12) (PDF) Μελετώντας τη Σχέση Αποδοχής και Κατανόησης της Θεωρίας της Εξέλιξης μέσω Φυσικής Επιλογής σε σχέση με τη Γνώση της Φύσης της Επιστήμης: Η Περίπτωση των Ελλήνων εκπαιδευτικών. Περίληψη. Available from: https://www.researchgate.net/publication/381341712_Meletontas_te_Schese_Apodoches_kai_Katanoeses_tes_Theorias_tes_Exelixes_meso_Physikes_Epiloges_se_schese_me_te_Gnose_tes_Physes_tes_Epistemes_E_Periptose_ton_Ellenon_ekpaideutikon_Perilepse?channel=doi&linkId=6669d54185a4ee7261bf2034&showFulltext=true#fullTextFileContent [accessed Jun 12 2024].
NOS as part of the Conceptual Ecology of Evolution Teaching and Learning among Greek Students and Science Teachers
Citation:
Athanasiou, M., ; Charis-Marina, A. ; Mavrikaki, E. J Biomed Res Environ Sci. 2024, 5, 729-736. Copy at http://www.tinyurl.com/276gkcgn
 | nos_jbres1948.pdf | 517 KB |
Abstract:
The aim of this study was to investigate whether an epistemological adequacy (knowledge of the Nature of Science, NOS) contributes to a better understanding and the acceptance of the Theory of Evolution by Natural Selection (ThENS). It was performed in two parts with the help of two questionnaires: 1. with students of Education, with a minimum familiarity to ThENS and NOS, before and after the application of a general biology course, and 2. with 200 Science Education teachers of various specialties who teach or have taught biology-related subjects. The education students showed some moderate levels of profi ciency regarding NOS that was improved statistically signifi cantly, even after a limited teaching intervention. An interesting founding was that, while their understanding of the ThENS was not very much improved by the course, it was found a positive correlation between their NOS familiarity and acceptance of evolution. As for the Science teachers, besides the above queries, some other variables were additionally investigated: E.g. to what extent, a better Epistemological Adequacy (knowledge of the Nature of Science) can infl uence their understanding and acceptance of the ThENS, or whether this affi liation could have been affected by their college or university instruction. The results showed a positive correlation between their epistemological adequacy and the acceptance and understanding of ThENS.Thought experiments in science education: The case of watermovement in tracheophyte plants in the gravity conditions ofmoon
Citation:
Athanasiou, K. ; Douros, S. AQUADEMIA 2024, 8, ep24006. Copy at http://www.tinyurl.com/287lyu6r
Abstract:
The work is part of a larger project of teaching interdisciplinary teaching of physics concepts in biology within the science education class. It concerns the application of a thought experiment (ThE) about the movement of water in tracheophytes under different gravity conditions, i.e., the behavior of plants on another planet, for
example the Moon or Mars. The ThE was designed and implemented in a science class of 25 students who were instructed to perform it in a simulation environment using a software file that we created with the help of Interactive Physics software. The evaluation of the ThE carried out with a written questionnaire showed that the
use of such educational procedures can significantly help students to better understand the concepts related to capillary phenomena, the way water is transported to plants from roots to leaves and, generally, to contribute to
the interdisciplinary teaching of physics concepts in modules related to the teaching of biological phenomena and functions.
Η ομορφιά του λάθους στη Βιολογία: Το λάθος ως βιολογική και ως διδακτική διαδικασία
Citation:
Αθανασίου, Κυριάκος. In 13o Πανελλήνιο Συνέδριο της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών και Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση; 2023. Copy at http://www.tinyurl.com/2yxrvr6o
Full Text
Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ: ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΩΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Περιληψη
Στην εισήγηση γίνεται προσπάθεια ανεύρεσης του σημείου συνάντησης της Γενετικής με την Διδασκαλία της Βιολογίας με σημείο καμπής την έννοια του λάθους. Σχολιάζεται: Α) σημασία του σφάλματος (μεταλλάξεων) ως κομβικού σημείου της Εξέλιξης μέσω Φυσικής Επιλογής (ΕμΦΕ). Β) Η σημασία των λαθών ως ΕΙ των μαθητών στη διδακτική των ΦΕ/Βιολογίας. Γ) Η σπουδαιότητα της Διδακτικής των ΦΕ ως σημείου συνάντησης δύο εκ διαμέτρου αντίθετων κόσμων: του κόσμου της Φυσικής, όπου ο Δημιουργός «δεν παίζει ζάρια», με εκείνον της Βιολογίας, στον οποίο είναι το αγαπημένο Του παιχνίδι.
Λέξεις κλειδιά: Λάθη/Μεταλλάξεις, Εξέλιξη, Λάθη, Διδακτική ΦΕ
Abstract
The paper attempts to find the meeting point between Genetics and the Teaching of Biology with the concept of error as their turning point. Commented: A) the importance of error (mutations) as a focal point of Evolution by Natural Selection. B) The importance of mistakes as Alternative Ideas in science teaching. C) The importance of Science Education as the meeting point of two diametrically opposed worlds: the world of Physics, where the Creator "does not play dice", with that of Biology, where it is His favorite game.
Keywords: Errors/Mutations, Evolution, Science teaching.
Α΄ΛΑΘΗ ΣΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ
Τα γονιδιώματα των οργανισμών δέχονται συνεχώς επιθέσεις από παράγοντες που τους προκαλούν διάφορα είδη βλαβών. Οι βλάβες αυτές όταν δεν επιδιορθωθούν μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση Μεταλλάξεων, οι οποίες ποικίλουν ως προς το είδος, τους παράγοντες που τις προκαλούν και το είδος των κυττάρων στα οποία εμφανίζονται. Είναι ο μηχανισμός στον οποίο οφείλουμε την ποικιλομορφία του κόσμου των ζωντανών οργανισμών μετά την πρώτη εμφάνισή του ζωντανού κυττάρου, μια και είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από την Εξέλιξη μέσω Φυσικής Επιλογής (ΕμΦΕ).
Η περίπτωση του Error-prone repair (επιρρεπής σε σφάλματα επιδιόρθωση του DNA)
Οι ζωντανοί οργανισμοί, βασίζονται σε οδούς επιδιόρθωσης που σε μεγάλο βαθμό συνήθως οδηγούν σε ακριβή αποκατάσταση του γονιδιώματος. Ωστόσο, ακόμη και στους μηχανισμούς επιδιόρθωσης υφίσταται ένα μεταλλαξιογόνο δυναμικό, που φαίνεται πως συμβαίνει με εκπληκτική συχνότητα, και χρησιμεύει, ακόμη και αυτή, ως κινητήρια δύναμη της εξέλιξης του γονιδιώματος (Hanscom, et al., 2020).
Β΄ΛΑΘΗ ΣΤΗΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Λάθη στο Πρόγραμμα Σπουδών:
Ένα λάθος που κάνουμε σε σχέση με τη Διδασκαλία της Βιολογίας, αφορά σε αυτά που δεν κάνουμε: Όχι μόνο δεν χρησιμοποιούμε τη διδασκαλία της εξέλιξης ως το οργανωτικό κεφάλαιο, αλλά για πολλά χρόνια δεν φτάναμε καν να τη διδάξουμε. Αντιθέτως, σε έρευνα που κάναμε ανάμεσα στους φοιτητές/τριες που διδάχτηκαν με αυτόν τον τρόπο τη Βιολογία, η απάντησή τους στο ερώτημα «σε ποιο βαθμό μπορεί να υπάρξει ένα πανεπιστημιακό ή άλλο μάθημα με τη θεωρία της ΕμΦΕ ως την κεντρική ενοποιητική θεωρία» ήταν πολύ θετική, υποστηρίζοντας πάρα πολύ την ιδέα (Athanasiou, 2022).
Λάθη που προκύπτουν λόγω άγνοιας: Ένα πολύ συνηθισμένο λάθος είναι η γνωστή άποψη ότι η ΕμΦΕ είναι «απλώς μια θεωρία» που φαίνεται να σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι δεν είναι εξοικειωμένοι με τη Φύση της Επιστήμης - NOS. Θα παρουσιάσουμε, όμως ερευνητικά δεδομένα, σύμφωνα με τα οποία, όταν, φοιτητές και εκπαιδευτικοί, εξοικειωθούν με τη NOS, κατανοούν σε μεγάλο βαθμό γιατί η ΕμΦΕ δεν είναι «απλώς μια θεωρία» (Αντωνάτου και συν., 2022).
Λάθη στα σχολικά Εγχειρίδια: Το παράδειγμα των «Σπίνων του Δαρβίνου»: Η Αποκλίνουσα Εξέλιξη μέσω Προσαρμοστικής Διάσπασης φαίνεται να συνέβη στα ηφαιστειογενή νησιά Γκαλαπάγκος με τους Σπίνους, με αποτέλεσμα τη δημιουργία 14 ειδών σπίνων από έναν μόνο πρόγονο. Τα περισσότερα εγχειρίδια όταν αναφέρουν το παράδειγμα της προσαρμοστικής διάσπασης την αποδίδουν στον Δαρβίνο. Η πραγματικότητα είναι ότι ο Δαρβίνος δεν ήταν ιδιαίτερα ικανός στην αναγνώριση ειδών πουλιών. Ήταν ο J. Gould, που χώρισε τα πουλιά που έφερε ο Δαρβίνος από τα Γκαλαπάγκος σε 12 συγγενικά είδη σπίνων (Gould, 1837). Σημασία για τη διδασκαλία.
Όταν ο Τυπολογικός τρόπος σκέψης της Φυσικής εφαρμόζεται στη Βιολογία αντί για την Πληθυσμιακή οπτική:
Ο Einstein ήταν σίγουρος πως ο Θεός δεν παίζει ζάρια. Με άλλα λόγια, στον κόσμο του δικού του Παραδείγματος, στον κόσμο της Φυσικής, τίποτε δεν είναι τυχαίο. Όλα είναι τέλεια σε ένα κόσμο Ουσιοκρατίας όπου επικρατεί ο Τύπος (Ουσιοκρατία, τυπολογική σκέψη). Για τον Αριστοτέλη τα είδη είναι καλά ορισμένα, σταθερά, χωρίς αλλαγές, αιώνια. Στη φύση υπάρχει τάξη, καθετί έχει το σκοπό του, ο άνθρωπος και τα γένη των ζώων και των φυτών ούτε δημιουργούνται ούτε καταστρέφονται (Mayr, 1982). Οι ιδέες αυτές είναι παντελώς ασύμβατες με την εξέλιξη και τον κόσμο των ζωντανών οργανισμών, τον κόσμο της Βιολογίας. Έχει ειπωθεί πως το μόνο σταθερό χαρακτηριστικό της ζωής είναι η αλλαγή (Pearson, 1995). Και απαραίτητη προϋπόθεση για την αποδοχή της εξελικτικής θεωρίας ήταν η αντικατάσταση του τύπου που αντικατοπτρίζει την σταθερότητα από τον πληθυσμό που αντικατοπτρίζει την ποικιλομορφία (Πληθυσμιακή οπτική)..
Η περίπτωση των Αναλογιστών: Τα φυτά ως αντεστραμμένα ζώα
Η περίπτωση της θρέψης των φυτών και ο τρόπος με τον οποίο τα φυτά προσλαμβάνουν την τροφή τους ως ανεστραμμένα ζώα, έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με κάποιους από τους κρυφούς λόγους που κάνουν μαθητές και εκπαιδευτικούς να απορρίπτουν την ΕμΦΕ, δηλαδή με τον Ανθρωποκεντρισμό και τις αριστοτελικές απόψεις για την ιεραρχία που υπάρχει στον κόσμο των ζωντανών οργανισμών. Στην εισήγηση θα γίνει προσπάθεια παρουσίασης των ιδεών των Αναλογιστών, την κατάρριψή τους με το πείραμα του Von Helmont, καθώς και το γεγονός της επανάληψης των ιδεών αυτών από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς ως είδος ΕΙ (Αθανασίου, 2007.
ΕΙ των μαθητών για την ΕμΦΕ: Οι (ΕΙ) στις ΦΕ (Driver, et al., 2000), φαίνεται πως, συχνά, διέρχονται από τα ίδια στάδια που πέρασαν οι ιδέες των επιστημόνων σε προηγούμενες εποχές. Ο μακρύς κατάλογος των ΕΙ στην ΕμΦΕ περιλαμβάνει την άποψη πως «Ο Δαρβίνος είναι ο εμπνευστής της θεωρίας της εξέλιξης», και μια σειρά από διάφορες υπο-Έννοιες της ΕμΦΕ όπως η προσαρμογή και η αναπαραγωγή, η Ειδο-γένεση, η ύπαρξη πλατωνικών αντιλήψεων, κλπ..
Σημασία της ύπαρξης παρανόησης για τον διδάσκοντα: Τέλος, συζητάω την αποκάλυψη της παρανόησης, ως το πρώτο βήμα που μπορεί να βοηθήσει τον διδάσκοντα στο να αποκτήσει σαφή εικόνα του πως σκέφτεται ο μαθητής περί μιας έννοιας ή ομάδας εννοιών και στο σχεδιασμό μιας στρατηγικής ενεργειών που θα βοηθήσουν το μαθητή στο να διασκευάσει το νοητικό του μοντέλο ή τον τρόπο εφαρμογής του. Τέλος, θα συζητήσουμε τη σπουδαιότητα της Διδακτικής των ΦΕ ως σημείου συνάντησης των δύο εκ διαμέτρου αντίθετων κόσμων: του κόσμου της Φυσικής, όπου ο Δημιουργός «δεν παίζει ζάρια», με εκείνον της Βιολογίας, στον οποίο τα ζάρια φαίνεται να είναι το αγαπημένο Του παιχνίδι.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Αθανασίου, (2007). «Τα φυτά τρέφονται από τις ρίζες τους» ή για τα λάθη των μαθητών στις Βιολογικές Επιστήμες. Πρακτικά Συνεδρίου «Τα Λάθη των Μαθητών: Δείκτες Αποτελεσματικότητας ή Κλειδιά για τη βελτίωση της Ποιότητας στην Εκπαίδευση;». ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ. Αθήνα, 1-2 Νοεμβρίου, 2007. http://www.kee.gr/attachments/file/praktika/praktika_lathi.pdf
Αντωνάτου, Χ., Μαυρικάκη, Ε. & Αθανασίου, Κ. (2022). Επιστημονική επάρκεια και γνώση περιεχομένου στη Θεωρία της Εξέλιξης. Στο: Πρακτικά εργασιών 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «Η Βιολογία στην Εκπαίδευση», (σσ. 70-72). Διαδικτυακό: Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων. ISBN: 978-618-81159-8-9
Athanasiou, K. (2022). Teaching Evolution as the Unifying Theory of Biology via a University Course: Re-Count of a Praxis. Interdisciplinary Journal of Environmental and Science Education, 18(4), e2275. https://doi.org/10.21601/ijese/11976
Driver, R., Rushworth, P., Squires, A. & Wood-Robinson, (2000). Στο Κόκκοτας, Π., (επιμ.). Οικο-Δομώντας τις Έννοιες των Φυσικών Επιστημών: Μια Παγκόσμια Σύνοψη των Ιδεών των Μαθητών, Αθήνα: Τυπωθήτω. ISBN: 960-7643-841-4
Gould, J. (1837). Mr. Darwin’s collection of birds, a series of Ground Finches, Proceedings of the Zoological Society of London, 5: 4-7.
Hanscom, T, & McVey, M. (2020). Regulation of Error-Prone DNA Double-Strand Break Repair and Its Impact on Genome Evolution. Cells, 9(7):1657. DOI: 10.3390/cells9071657
Mayr, E. (1976). Evolution and the diversity of life: Selected essays, USA.
Mayr, E. (1982). The growth of biological thought, USA.
Pearson, L. (1995). Diversity and evolution of plants, USA.
Darwin and Newton- Lives (Not) parallel
Citation:
Athanasiou, K. Researchgate, DOI: 10.13140/RG.2.2.24607.53928 2023. Copy at http://www.tinyurl.com/ypplq4y3
Abstract:
Darwin and Newton: Lives (Non) Parallels. On the 20th of March, we are to honor the death of Isaac Newton as we celebrated previously, Darwin's Day in middle February. Much has been written about their work, but I just want to remind that in 1859 Darwin published his findings in the book "The Origin of Species", arguing that the species of living organisms do not remain unchanged, as Aristotle and the book of Genesis argued, but have a common origin and through natural selection evolve over millennia. This position generated strong reactions from the first moment, mainly from the Church, who believes that the creation of the world is the result of Divine Grace. Darwin was labeled an atheist and mocked as a descendant of monkeys, while some of his supporters were dragged to court (Trial of the Apes). Today, more than a century after his death, the scientific community has accepted his theory, which has since been verified through numerous observations and newer discoveries. A recent visit to the Mausoleum at Westminster in London made me think and led me to write this textΗ ομορφιά του λάθους στη Βιολογία: Το λάθος ως βιολογική και ως διδακτική διαδικασία
Citation:
Αθανασίου, Κυριάκος. In 13o Πανελλήνιο Συνέδριο της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών και Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση; 2023. Copy at http://www.tinyurl.com/27m4pfm9
Full Text
Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ: ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΩΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Περιληψη
Στην εισήγηση γίνεται προσπάθεια ανεύρεσης του σημείου συνάντησης της Γενετικής με την Διδασκαλία της Βιολογίας με σημείο καμπής την έννοια του λάθους. Σχολιάζεται: Α) σημασία του σφάλματος (μεταλλάξεων) ως κομβικού σημείου της Εξέλιξης μέσω Φυσικής Επιλογής (ΕμΦΕ). Β) Η σημασία των λαθών ως ΕΙ των μαθητών στη διδακτική των ΦΕ/Βιολογίας. Γ) Η σπουδαιότητα της Διδακτικής των ΦΕ ως σημείου συνάντησης δύο εκ διαμέτρου αντίθετων κόσμων: του κόσμου της Φυσικής, όπου ο Δημιουργός «δεν παίζει ζάρια», με εκείνον της Βιολογίας, στον οποίο είναι το αγαπημένο Του παιχνίδι.
Λέξεις κλειδιά: Λάθη/Μεταλλάξεις, Εξέλιξη, Λάθη, Διδακτική ΦΕ
Abstract
The paper attempts to find the meeting point between Genetics and the Teaching of Biology with the concept of error as their turning point. Commented: A) the importance of error (mutations) as a focal point of Evolution by Natural Selection. B) The importance of mistakes as Alternative Ideas in science teaching. C) The importance of Science Education as the meeting point of two diametrically opposed worlds: the world of Physics, where the Creator "does not play dice", with that of Biology, where it is His favorite game.
Keywords: Errors/Mutations, Evolution, Science teaching.
Α΄ΛΑΘΗ ΣΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ
Τα γονιδιώματα των οργανισμών δέχονται συνεχώς επιθέσεις από παράγοντες που τους προκαλούν διάφορα είδη βλαβών. Οι βλάβες αυτές όταν δεν επιδιορθωθούν μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση Μεταλλάξεων, οι οποίες ποικίλουν ως προς το είδος, τους παράγοντες που τις προκαλούν και το είδος των κυττάρων στα οποία εμφανίζονται. Είναι ο μηχανισμός στον οποίο οφείλουμε την ποικιλομορφία του κόσμου των ζωντανών οργανισμών μετά την πρώτη εμφάνισή του ζωντανού κυττάρου, μια και είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από την Εξέλιξη μέσω Φυσικής Επιλογής (ΕμΦΕ).
Η περίπτωση του Error-prone repair (επιρρεπής σε σφάλματα επιδιόρθωση του DNA)
Οι ζωντανοί οργανισμοί, βασίζονται σε οδούς επιδιόρθωσης που σε μεγάλο βαθμό συνήθως οδηγούν σε ακριβή αποκατάσταση του γονιδιώματος. Ωστόσο, ακόμη και στους μηχανισμούς επιδιόρθωσης υφίσταται ένα μεταλλαξιογόνο δυναμικό, που φαίνεται πως συμβαίνει με εκπληκτική συχνότητα, και χρησιμεύει, ακόμη και αυτή, ως κινητήρια δύναμη της εξέλιξης του γονιδιώματος (Hanscom, et al., 2020).
Β΄ΛΑΘΗ ΣΤΗΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Λάθη στο Πρόγραμμα Σπουδών:
Ένα λάθος που κάνουμε σε σχέση με τη Διδασκαλία της Βιολογίας, αφορά σε αυτά που δεν κάνουμε: Όχι μόνο δεν χρησιμοποιούμε τη διδασκαλία της εξέλιξης ως το οργανωτικό κεφάλαιο, αλλά για πολλά χρόνια δεν φτάναμε καν να τη διδάξουμε. Αντιθέτως, σε έρευνα που κάναμε ανάμεσα στους φοιτητές/τριες που διδάχτηκαν με αυτόν τον τρόπο τη Βιολογία, η απάντησή τους στο ερώτημα «σε ποιο βαθμό μπορεί να υπάρξει ένα πανεπιστημιακό ή άλλο μάθημα με τη θεωρία της ΕμΦΕ ως την κεντρική ενοποιητική θεωρία» ήταν πολύ θετική, υποστηρίζοντας πάρα πολύ την ιδέα (Athanasiou, 2022).
Λάθη που προκύπτουν λόγω άγνοιας: Ένα πολύ συνηθισμένο λάθος είναι η γνωστή άποψη ότι η ΕμΦΕ είναι «απλώς μια θεωρία» που φαίνεται να σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι δεν είναι εξοικειωμένοι με τη Φύση της Επιστήμης - NOS. Θα παρουσιάσουμε, όμως ερευνητικά δεδομένα, σύμφωνα με τα οποία, όταν, φοιτητές και εκπαιδευτικοί, εξοικειωθούν με τη NOS, κατανοούν σε μεγάλο βαθμό γιατί η ΕμΦΕ δεν είναι «απλώς μια θεωρία» (Αντωνάτου και συν., 2022).
Λάθη στα σχολικά Εγχειρίδια: Το παράδειγμα των «Σπίνων του Δαρβίνου»: Η Αποκλίνουσα Εξέλιξη μέσω Προσαρμοστικής Διάσπασης φαίνεται να συνέβη στα ηφαιστειογενή νησιά Γκαλαπάγκος με τους Σπίνους, με αποτέλεσμα τη δημιουργία 14 ειδών σπίνων από έναν μόνο πρόγονο. Τα περισσότερα εγχειρίδια όταν αναφέρουν το παράδειγμα της προσαρμοστικής διάσπασης την αποδίδουν στον Δαρβίνο. Η πραγματικότητα είναι ότι ο Δαρβίνος δεν ήταν ιδιαίτερα ικανός στην αναγνώριση ειδών πουλιών. Ήταν ο J. Gould, που χώρισε τα πουλιά που έφερε ο Δαρβίνος από τα Γκαλαπάγκος σε 12 συγγενικά είδη σπίνων (Gould, 1837). Σημασία για τη διδασκαλία.
Όταν ο Τυπολογικός τρόπος σκέψης της Φυσικής εφαρμόζεται στη Βιολογία αντί για την Πληθυσμιακή οπτική:
Ο Einstein ήταν σίγουρος πως ο Θεός δεν παίζει ζάρια. Με άλλα λόγια, στον κόσμο του δικού του Παραδείγματος, στον κόσμο της Φυσικής, τίποτε δεν είναι τυχαίο. Όλα είναι τέλεια σε ένα κόσμο Ουσιοκρατίας όπου επικρατεί ο Τύπος (Ουσιοκρατία, τυπολογική σκέψη). Για τον Αριστοτέλη τα είδη είναι καλά ορισμένα, σταθερά, χωρίς αλλαγές, αιώνια. Στη φύση υπάρχει τάξη, καθετί έχει το σκοπό του, ο άνθρωπος και τα γένη των ζώων και των φυτών ούτε δημιουργούνται ούτε καταστρέφονται (Mayr, 1982). Οι ιδέες αυτές είναι παντελώς ασύμβατες με την εξέλιξη και τον κόσμο των ζωντανών οργανισμών, τον κόσμο της Βιολογίας. Έχει ειπωθεί πως το μόνο σταθερό χαρακτηριστικό της ζωής είναι η αλλαγή (Pearson, 1995). Και απαραίτητη προϋπόθεση για την αποδοχή της εξελικτικής θεωρίας ήταν η αντικατάσταση του τύπου που αντικατοπτρίζει την σταθερότητα από τον πληθυσμό που αντικατοπτρίζει την ποικιλομορφία (Πληθυσμιακή οπτική)..
Η περίπτωση των Αναλογιστών: Τα φυτά ως αντεστραμμένα ζώα
Η περίπτωση της θρέψης των φυτών και ο τρόπος με τον οποίο τα φυτά προσλαμβάνουν την τροφή τους ως ανεστραμμένα ζώα, έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με κάποιους από τους κρυφούς λόγους που κάνουν μαθητές και εκπαιδευτικούς να απορρίπτουν την ΕμΦΕ, δηλαδή με τον Ανθρωποκεντρισμό και τις αριστοτελικές απόψεις για την ιεραρχία που υπάρχει στον κόσμο των ζωντανών οργανισμών. Στην εισήγηση θα γίνει προσπάθεια παρουσίασης των ιδεών των Αναλογιστών, την κατάρριψή τους με το πείραμα του Von Helmont, καθώς και το γεγονός της επανάληψης των ιδεών αυτών από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς ως είδος ΕΙ (Αθανασίου, 2007.
ΕΙ των μαθητών για την ΕμΦΕ: Οι (ΕΙ) στις ΦΕ (Driver, et al., 2000), φαίνεται πως, συχνά, διέρχονται από τα ίδια στάδια που πέρασαν οι ιδέες των επιστημόνων σε προηγούμενες εποχές. Ο μακρύς κατάλογος των ΕΙ στην ΕμΦΕ περιλαμβάνει την άποψη πως «Ο Δαρβίνος είναι ο εμπνευστής της θεωρίας της εξέλιξης», και μια σειρά από διάφορες υπο-Έννοιες της ΕμΦΕ όπως η προσαρμογή και η αναπαραγωγή, η Ειδο-γένεση, η ύπαρξη πλατωνικών αντιλήψεων, κλπ..
Σημασία της ύπαρξης παρανόησης για τον διδάσκοντα: Τέλος, συζητάω την αποκάλυψη της παρανόησης, ως το πρώτο βήμα που μπορεί να βοηθήσει τον διδάσκοντα στο να αποκτήσει σαφή εικόνα του πως σκέφτεται ο μαθητής περί μιας έννοιας ή ομάδας εννοιών και στο σχεδιασμό μιας στρατηγικής ενεργειών που θα βοηθήσουν το μαθητή στο να διασκευάσει το νοητικό του μοντέλο ή τον τρόπο εφαρμογής του. Τέλος, θα συζητήσουμε τη σπουδαιότητα της Διδακτικής των ΦΕ ως σημείου συνάντησης των δύο εκ διαμέτρου αντίθετων κόσμων: του κόσμου της Φυσικής, όπου ο Δημιουργός «δεν παίζει ζάρια», με εκείνον της Βιολογίας, στον οποίο τα ζάρια φαίνεται να είναι το αγαπημένο Του παιχνίδι.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Αθανασίου, (2007). «Τα φυτά τρέφονται από τις ρίζες τους» ή για τα λάθη των μαθητών στις Βιολογικές Επιστήμες. Πρακτικά Συνεδρίου «Τα Λάθη των Μαθητών: Δείκτες Αποτελεσματικότητας ή Κλειδιά για τη βελτίωση της Ποιότητας στην Εκπαίδευση;». ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ. Αθήνα, 1-2 Νοεμβρίου, 2007. http://www.kee.gr/attachments/file/praktika/praktika_lathi.pdf
Αντωνάτου, Χ., Μαυρικάκη, Ε. & Αθανασίου, Κ. (2022). Επιστημονική επάρκεια και γνώση περιεχομένου στη Θεωρία της Εξέλιξης. Στο: Πρακτικά εργασιών 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου «Η Βιολογία στην Εκπαίδευση», (σσ. 70-72). Διαδικτυακό: Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων. ISBN: 978-618-81159-8-9
Athanasiou, K. (2022). Teaching Evolution as the Unifying Theory of Biology via a University Course: Re-Count of a Praxis. Interdisciplinary Journal of Environmental and Science Education, 18(4), e2275. https://doi.org/10.21601/ijese/11976
Driver, R., Rushworth, P., Squires, A. & Wood-Robinson, (2000). Στο Κόκκοτας, Π., (επιμ.). Οικο-Δομώντας τις Έννοιες των Φυσικών Επιστημών: Μια Παγκόσμια Σύνοψη των Ιδεών των Μαθητών, Αθήνα: Τυπωθήτω. ISBN: 960-7643-841-4
Gould, J. (1837). Mr. Darwin’s collection of birds, a series of Ground Finches, Proceedings of the Zoological Society of London, 5: 4-7.
Hanscom, T, & McVey, M. (2020). Regulation of Error-Prone DNA Double-Strand Break Repair and Its Impact on Genome Evolution. Cells, 9(7):1657. DOI: 10.3390/cells9071657
Mayr, E. (1976). Evolution and the diversity of life: Selected essays, USA.
Mayr, E. (1982). The growth of biological thought, USA.
Pearson, L. (1995). Diversity and evolution of plants, USA.
Darwin and Newton- Lives (Not) parallel
Citation:
Athanasiou, K. Researchgate, DOI: 10.13140/RG.2.2.24607.53928 2023. Copy at http://www.tinyurl.com/25jhgbgk
Abstract:
Darwin and Newton: Lives (Non) Parallels. On the 20th of March, we are to honor the death of Isaac Newton as we celebrated previously, Darwin's Day in middle February. Much has been written about their work, but I just want to remind that in 1859 Darwin published his findings in the book "The Origin of Species", arguing that the species of living organisms do not remain unchanged, as Aristotle and the book of Genesis argued, but have a common origin and through natural selection evolve over millennia. This position generated strong reactions from the first moment, mainly from the Church, who believes that the creation of the world is the result of Divine Grace. Darwin was labeled an atheist and mocked as a descendant of monkeys, while some of his supporters were dragged to court (Trial of the Apes). Today, more than a century after his death, the scientific community has accepted his theory, which has since been verified through numerous observations and newer discoveries. A recent visit to the Mausoleum at Westminster in London made me think and led me to write this textFrom Thermopiles to Marathon: Teaching the theory of evolution through a short tour to paleontology of Greece
Citation:
Athanasiou, K. Aquademia Water Environ. Technol. 2023, 7, ep23003. Copy at http://www.tinyurl.com/ynxr9cbf
Abstract:
The present work is an attempt at a bibliographic overview in the field of paleontology and specifically in the field of fossils regarding their value and connection with history and mythology, and how it has been used to teach theory of evolution through natural selection (TENS) in a university course. To make our case, we use as our paradigm two well-known historical locations of Greece, namely Thermopiles and Marathon. The area of Marathon includes the location of Pikermi, which is very well known for its fossils that historically have been one of the first locations rich in fossils that have been studied so extensively. Before we make a short tour of other similar locations of the Greek peninsula that are good cases for teaching evolution using paleontology, we present an example of how fossils can be formed via sedimentation. For that, we are using the case of Thermopile, while in antiquity was chosen as the field of the famous battle as it was a very narrow strip of land between the mountain and the sea, nowadays, due to sedimentary alluvial deposits, has become a rather large field. To make the reader familiar with the fossils found around Greece and their topology, we present a short tour and some history about the fossils found throughout its territory. And finally, we argue about how the fossils and the museum education could be used to prepare the pupils for first contact with TENS.Teaching Evolution as the Unifying Theory of Biology via a University Course: Re-Count of a Praxis
Citation:
Athanasiou, K. Interdisciplinary Journal of Environmental and Science Education 2022, 18, e2275. Copy at http://www.tinyurl.com/2bqj3rx8
Abstract:
ABSTRACT: The aim of the presentation is to discuss the findings of a series of research projects that we have been carried out with various groups of students in the University of Athens and concern the teaching of biology by means of evolution through natural selection (THES). In the article it is discussed the conclusions after teaching a biology course based on evolution as the unifying theory, while at the same time more general issues are raised: Is it, for example, a realistic goal to teach biology by means of this kind of teaching? Secondly, what is the usefulness of such a perspective. Which was studied by quantitative and qualitative studies on the conceptual ecology (CE) of the evolution of Greek students. The latter showed the value of this kind of approach in the acceptance and understanding of the THES, as part of students’ CI. Thirdly, ccomparative studies with beginners and advanced students in terms of evolution education showed, that, merely teaching evolution within a course, even if the latter is based on the THES, it is not enough to make someone in-depth connoisseur. It seems that to be acquainted with it to more depth the learners need to go through two stages: in the first, they may move from the stage of owing Aristotelian views of the issue, i.e., from typology, to the early “Darwinian” ones. And they need to go through a second one, where via, in-depth educational training, they might move to the next, namely, the population view of thinking.Environmental Health issues: an imperative need for scientific literacy.
Citation:
Athanasiou, K. Eurasian Journal of Science andEnvironmental EducationVolume 10, Issue 2, 51 - 61 2021. Copy at http://www.tinyurl.com/2bza7n8h
Abstract:
The aim of this paper is to highlight issues of scientific literacy that characterize the Greek society in environmental and health issues, and the need to integrate the Teaching of Science and Biology with Health and Environmental Education. This is accomplished by the means of presentation of previous examples from the literature and through the presentation of studies of my own, as well. Thus, it is indicated that this and of course, other societies are characterized by a significant deficit in the familiarity with these matters. Next, I make a historical and personal appraisal on the evolution of the field of environmental health and genetics and try to make some review on its history, due to having the privilege of experiencing close correlation with it almost on its birth. Lastly, it is presented, a proposal for a university course adapted to the needs of present and future teachers combined to its evaluation. The latter was made through a questionnaire and the response of 153 students of education that highly rated the course as it was shown on the Likert scale. All this reveals emphatically the need for integrating the field of Environmental Health Education to Science and Biology teaching. Keywords: course, environmental health, health education, scientific literacy"ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ ΣΤΑ ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ"
Citation:
Αθανασίου, Κυριάκος. "ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ ΣΤΑ ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ"; 1st ed.; Evmaroslibro: Athens, 2021; pp. 140. Copy at http://www.tinyurl.com/y6fa68tk
Abstract:
ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ ΣΤΑ ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ Μία βιωματική αναδρομή στην πορεία των ανθρώπων της μετεμφυλιακής γενιάς με αφορμή τραγούδια του Μ. Θεοδωράκη
Το βιβλίο φιλοδοξεί να αποτελέσει μία συνέχεια του προηγούμενου βιβλίου του συγγραφέα με τίτλο «Υιός Συμμορίτου», το οποίο θεωρείται πλέον βιβλίο αναφοράς σε ότι αφορά στα βιώματα της γενιάς των επιγόνων του Ελληνικού Εμφυλίου.
Με πρόσχημα 20 τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη που χρησιμεύουν ως σημεία αναφοράς ή αναδρομής, περιγράφονται 20 διαφορετικά περιστατικά, από τη ζωή του συγγραφέα. Τα περιστατικά αυτά, καλύπτουν πέντε σημαντικές περιόδους που βίωσε η γενιά αυτή, ξεκινώντας από τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια:
Παιδικά και χρόνια της εφηβείας.
Φοιτητικά χρόνια.
Δικτατορία και χρόνια του στρατού.
Περίοδος της μετανάστευσης.
Επιστροφή στην Ελλάδα- πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης.
Use of the Evolution of Nervous System as a tool for Teaching of Evolution through Natural Selection
Citation:
Athanasiou, K. $\upsilon$$\rho$$ıota$$\acute{\alpha}$$ąppa$o$ς$; Petromelidis, V. European Journal of Health and Biology Education, 2020, 9, 29–36. Copy at http://www.tinyurl.com/2dolt74s
Citation:
Athanasiou, K. DARWIN AND RELIGIOCITY (On the occasion of World Darwin Day). EFSYN, 2020. Copy at http://www.tinyurl.com/2bskex7e
Abstract:
Darwin's Day has been celebrated, worldwide, a few weeks ago. This communication does not intend to address Darwin's scientific views, but aims to focus on his religious beliefs and, above all, on the reasons why Darwin was led to reject religion. Which, in the opinion of the writer, it is not related to his scientific views, i.e. the Theory of Evolution through Natural Selection but, mainly, with reasons that go back to the field of Ethics in the broad sense, and to logical considerations, as well.Darwinism and Religiosity
Citation:
Athanasiou, K. Darwinism and Religiosity. EFSYN, 2020. Copy at http://www.tinyurl.com/2eamvqed
The ‘Geological Argument’as an instrument for the acceptance of the Theory of Evolution among Greek Science Teachers
Citation:
Katakos, S. ; Athanasiou, K. J Genet Cell Biol 2020, 3, 183–6. Copy at http://www.tinyurl.com/2bssate6
Abstract:
This paper examines the significance of 'geological argument' (age of earth, geological changes, stromatography, fossils) in the process of accepting the Theory of Evolution by Natural Selection (TENS), by Greek teachers that teach biology. It is a part of a wider research process, examining the conceptual ecology of evolution. That would be the most relevant terminology relating to the TENS (acceptance, understanding, opinions on the nature of science, way of thinking, religiosity) and their interconnectedness. The research was mainly quantitative, and it has been performed by the use of a closed-ended questionnaire. In addition, we used a qualitative methodology through semi-structured interviews, in order to deepen and interpret the findings of the quantitative method. The results show that there appears to occur an especially high acceptance of the TENS amongst geologists that teach biology in secondary education, compare to similar teachers of science. A finding that may lead to the conclusion that the "geological arguments" are especially strong in the process of accepting the TENS and suggest that they might, therefore, be used more often in the teaching of evolution.Use of the Evolution of Nervous System as a tool for Teaching of Evolution through Natural Selection
Citation:
Athanasiou, K. ; Petromelidis, V. European Journal of Health and Biology Education, 2020, 9, 29-36. Copy at http://www.tinyurl.com/253ho5x8
Abstract:
The paper presents the design, implementation and evaluation of a teaching intervention for the teaching of Evolution. This is carried out through an evolution-based investigation activity of the nervous system from Protozoan to Humans. Specifically, students were able to follow two main evolutionary pathways related to the Nervous system. In the first place, they were familiarized with a march of the Nervous System (NS) from Protozoans to Vertebrates and from Fishes to Humans. In a second stage they studied and compared the difference between the development of Spatial Memory and Hippocampus between polygamous mice and taxi drivers of NY city. I.e. they were faced with a case of adaptation in a Darwinian evolution way in contrast to a Lamarckian case of an acquired trait. The results of two studies concerning the increased size of the Hippocampus as a result of the impact of the environment and as an adaptive characteristic of reproductive and survival strategies are given to students who are invited to investigate whether this characteristic is inherited or not in the two cases. In addition to the main question, individual concepts of Evolution through Natural Selection and Neurobiology are explored. Teaching intervention is a proposal for the teaching of basic concepts of Evolution through the promotion of the idea of using the Evolution by Natural Selection as the Unifying Theory of Biology. The results show a statistically significantDARWINISM AND RELIGIOCITY (On the occasion of World Darwin Day)
Citation:
Athanasiou, K. DARWINISM AND RELIGIOCITY (On the occasion of World Darwin Day); 2020. Copy at http://www.tinyurl.com/23zav7g9
Report Date:
Feb.2022Abstract:
Darwin's Day has been celebrated, worldwide, a few weeks ago. Indeed, Darwin was born on February 12, 1809 and died on April 19, 1882. Darwin's work and contribution to world thinking have been written and will continue to be written, since his contribution to global way of thinking and culture is incalculable. As he has changed the human perspective on the nature of creation and the driving force behind it. This article does not intend to address Darwin's scientific views, but aims to focus on his religious beliefs and, above all, on the reasons why Darwin was led to reject religion. Which, in the opinion of the writer, it is not related to his scientific views, i.e. the Theory of Evolution through Natural Selection but, mainly, with reasons that go back to the field of Ethics in the broad sense, and to logical considerations, as well.
O$ıota$ $δ$$\rho$$\acute{\alpha}$$\sigma$$\varepsilon$$ıota$$ς$ $\tau$o$\upsilon$ IKY $\gamma$$ıota$$\alpha$ $\tau$$η$$ν$ $\upsilon$$π$o$\sigma$$\tau$$\acuteη$$\rho$$ıota$$\xi$$η$ $\tau$$ømega$$ν$ $ν$$\acute{\varepsilon}$$ømega$$ν$ $\varep
Citation:
A$þeta$$\alpha$$ν$$\alpha$$\sigma$$\acuteıota}$o$\upsilon$, K. $\upsilon$$\rho$$ıota$$\acute{\alpha}$$ąppa$o$ς$. 10442/16078 2018, 00–20. Copy at http://www.tinyurl.com/2jpb3umg
Οι δράσεις του ΙΚΥ για την υποστήριξη των νέων επιστημόνων και ερευνητών
Citation:
Αθανασίου, Κυριάκος. Οι δράσεις του ΙΚΥ για την υποστήριξη των νέων επιστημόνων και ερευνητών, 2018, 00 - 20. Copy at http://www.tinyurl.com/29s4y2zx
Date:
2018Οι δράσεις του ΙΚΥ για την υποστήριξη των νέων επιστημόνων και ερευνητών
Citation:
Αθανασίου, Κυριάκος. Οι δράσεις του ΙΚΥ για την υποστήριξη των νέων επιστημόνων και ερευνητών; ΙΚΥ: Αθήνα, 2018; pp. 00: 20: 52. Copy at http://www.tinyurl.com/24luf8rl
- 1 of 10
- ››
Em. Professor
National and Kapodistrian University of Athens
(+30) 210-6930354
Navarinou str. 13A
Athens, ZipCode 10680
kathanas@ecd.uoa.gr