Η ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Από την Εκεχειρία στο ΝΑΤΟ

Citation:

Γογγάκη Κ. Η ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων. Από την Εκεχειρία στο ΝΑΤΟ. Τετράδια Πολιτικού Διαλόγου, Έρευνας και Κριτικής (Στοχαστής). 2005;50-51:159-168.

Abstract:

Η παγκόσμια αθλητική ηγεσία δεν κατόρθωσε να διεκδικήσει αποτελεσματικά την εφαρμογή της εκεχειρίας στο σύγχρονο κόσμο κατά τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, που θα δρούσε ως προστατευτική προμετωπίδα των αγώνων. Επίσης, δεν κατάφερε να προστατεύσει τους αγώνες απ’ την τεράστια εμπορευματοποίηση που, οικειοποιούμενη τα αθλητικά οφέλη, δεν διστάζει να διογκώσει την αθλητική επιτυχία ώστε αυτή να μετατρέπεται σε ελκυστικό καταναλωτικό προϊόν. Ο αθλητισμός, αποτελώντας μια απεικόνιση της κοινωνίας στην οποία ανήκει, αντανακλά την προβληματική της. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα ο ολυμπιακός αθλητισμός, η επαπειλούμενη ασφάλεια, είναι ακριβώς το ίδιο που αξιολογείται ως νούμερο ένα στην κλίμακα των ζητημάτων του σύγχρονου κόσμου. Η τρομοκρατία, που δημιουργεί το κλίμα γενικής ανασφάλειας, είναι μια πραγματικότητα των καιρών μας, όπως πραγματικότητα είναι όμως και οι οποιοιδήποτε πολιτικοί λόγοι που γεννούν το φαινόμενο της τρομοκρατίας. Η απόφαση ν’ ανατεθεί η προστασία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στο στρατιωτικό πλέγμα του ΝΑΤΟ ήρθε σε πλήρη αντίθεση με το πνεύμα που χαρακτηρίζει τους αγώνες: της ειρήνης, της ισότητας, της συνεργασίας των λαών. Η απόφαση αυτή, όχι μόνο βρίσκεται σε σύγκρουση με τον αυθεντικό χαρακτήρα των αγώνων, αλλά εγκυμονεί και κινδύνους για την επιβίωση του θεσμού. Υπάρχει μια σαφής αντίφαση στο να διεξάγεται μια εκδήλωση που συμβολίζει την ειρήνη υπό την ομπρέλα του πιο ισχυρού στρατιωτικού μηχανισμού- ο οποίος έχει μάλιστα χρεωθεί τις μεγαλύτερες επιθέσεις κατά πληθυσμών τα τελευταία χρόνια, και εναντίον του οποίου έχουν πραγματοποιηθεί οι πολυπληθέστερες αντιπολεμικές διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο. Όχι μόνο δεν θα έπρεπε να εισχωρήσει το ΝΑΤΟ σε μια τέτοιου χαρακτήρα εκδήλωση, αλλά και η ίδια η Αμερική, ως χώρα ευρισκόμενη σε πολεμική διένεξη με το Ιράκ και μ’ άλλες χώρες (Πακιστάν, Αφγανιστάν), θα έπρεπε, σύμφωνα με το μέτρο του αποκλεισμού που ίσχυε κατά την αρχαιότητα, να αποκλειστεί από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η ανάληψη της ευθύνης των Ολυμπιακών Αγώνων από την Ατλαντική Συμμαχία, δεν περιορίστηκε άλλωστε μόνο στους αγώνες, αλλά νομιμοποιήθηκε το ΝΑΤΟ να επιβλέπει και να ελέγχει επίσημα ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Αν υπάρχει, ωστόσο, κάποιο περιθώριο ν’ αποφορτιστεί ο θεσμός των Ολυμπιακών Αγώνων από το ρόλο του πολιτικού κατασκόπου απαιτούνται σημαντικές παρεμβάσεις. Μια διαφορετική εθνική και διεθνής πολιτική είναι αναγκαίες, ώστε οι μελλοντικοί Ολυμπιακοί Αγώνες ν’ αποτελούν ένα αθλητικό συμβόλαιο που θα συμβάλλει στην αποφυγή ενεργειών εμπορικού ή επιθετικού χαρακτήρα, δημιουργώντας μηχανισμούς απομόνωσης απ’ τους αγώνες χωρών και ανθρώπων που οικειοποιούνται το θεσμό για πολιτικούς ή οικονομικούς λόγους. Η μορφή μιας νέας ολυμπιακής εκεχειρίας, θα έδινε έναν αξιόπιστο πολιτικό ρόλο στους αγώνες, ενώ ταυτόχρονα θα τον καθιστούσε θεσμό επικοινωνίας και συνύπαρξης μεταξύ των κοινωνιών. Η καθιέρωση της υποχρεωτικής εκεχειρίας ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες, πιθανόν να έδινε τη δυνατότητα στο ολυμπιακό ιδεώδες να διαδραματίσει έναν οικουμενικό ρόλο, αποκτώντας, προς όφελος της ανθρωπότητας, μιαν ειρηνευτική αποστολή και διαπαιδαγωγώντας τις νέες γενιές για τη σπουδαιότητα της ειρηνικής διευθέτησης των διαφορών.