Η μεγάλη οικονομική και κοινωνική κρίση που πλήττει τον δυτικό κόσμο σήμερα, επηρεάζει και την Ελλάδα, αναδεικνύοντας τις αδυναμίες και τις ελλείψεις του πολιτικού της συστήματος. Η χώρα καλείται να διαμορφώσει πολιτικές, ικανές να την συγκρατήσουν πρώτα, και στη συνέχεια να την σταθεροποιήσουν και να την αναπτύξουν. Ο στόχος, επομένως, μιας ανάκαμψης, η οποία θα αρχίσει ενδεχομένως να εξακτινώνεται στην κοινωνική ζωή και τις δραστηριότητές της -μία εκ των οποίων είναι και ο αθλητισμός- δεν είναι ακόμη ούτε ορατός ούτε και σαφής. Ειδικότερα, ο  αθλητισμός, ως επιγέννημα του τεχνολογικού συστήματος, επηρεάζεται καθοριστικά από την οικονομική κρίση, καθώς ως προτεραιότητα δεν συνιστά μία από τις πρώτες επιλογές στην κατάταξη των κοινωνικών αναγκών. Είναι λογικό, κοινωνίες που αντιμετωπίζουν ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων, να αξιολογούν ως άμεση ανάγκη την επιβίωσή τους, περιθωριοποιώντας αντίστοιχα άλλες δράσεις οι οποίες δεν συνδέονται άμεσα με αυτήν.  Ο αθλητισμός αντικειμενικά δεν συνιστά μία από τις μεγάλες προτεραιότητες του συστήματος, με αποτέλεσμα αυτός να τίθεται σε δεύτερη ή και τρίτη μοίρα, και να μην ενισχύεται οικονομικά. Ωστόσο, καθένας γνωρίζει ότι η εφαρμογή και η αποτελεσματικότητα του αθλητισμού προϋποθέτει υλικοτεχνικές υποδομές. Ο αθλητισμός, όπως ακριβώς ο τουρισμός και η ναυτιλία, συνδέονται και εξαρτώνται από τις υποδομές, χωρίς τις οποίες οι δράσεις αυτές ατονούν και συρρικνώνονται. Γεννιούνται, επομένως, σχετικά με το παρόν και το μέλλον του ελληνικού αθλητισμού, ορισμένα θεμελιώδη ζητήματα, τα οποία η πολιτεία πρώτα και οι αρμόδιοι φορείς ύστερα, καλούνται να αποσαφηνίσουν. Σε ποια θέση της κλίμακας προτεραιοτήτων τοποθετείται ο αθλητισμός; Τι επακριβώς ορίζεται από την πολιτεία και την κοινωνία ως «ελληνικός» αθλητισμός; Υπάρχει κάποια ιεράρχηση από την πολιτεία των μορφών του αθλητισμού, και βάσει ποιών ποιοτικών κριτηρίων γίνεται αυτή; Υπάρχει κάποιο εκφρασμένο από το παρελθόν ενδιαφέρον της πολιτείας για τον αθλητισμό και μια στοιχειώδης υποδομή, που θα μπορούσαν σε αυτή τη φάση να αποτελέσουν στήριγμά του, ή, μήπως, αποκαλύπτεται ένα γυμνό αθλητικό τοπίο; Μήπως το γυμνό τοπίο του αθλητισμού στην Ελλάδα του 2010, δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της υπάρχουσας οικονομικής κρίσης, αλλά, κυρίως, της έλλειψης φιλοσοφικού στόχου της πολιτείας για τον αθλητισμό; Συνιστά, εν προκειμένω, για την πολιτεία ο αθλητισμός μια ανάγκη και μια αξία, ή μήπως συνιστά μια απαξία; Και, τέλος, κατά πόσο επηρεάζεται ο αθλητισμός, ως κοινωνική έκφανση, από το υπάρχον σύστημα αξιών της κοινωνίας;  

Η λέξη ‘έρις’ απαντάται πρώτη φορά στον ελληνικό γραπτό λόγο στον Όμηρο και μετέπειτα στον Ησίοδο. Από την εποχή των πρώτων αναφορών της μέχρι σήμερα το περιεχόμενό της φαίνεται να μην έχει αλλοιωθεί, καθιστώντας τη διαχρονικότητα της λέξης αξιοσημείωτη. Ο Νίτσε, μάλιστα, με αφορμή την έριδα (αγώνα) μεταξύ του Ομήρου και του Ησιόδου υποστηρίζει τη θεωρία του ότι η φύση του ανθρώπου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη διαμάχη. Η ετυμολογία της λέξης τη συνδέει με πολλές ερμηνείες, με επικρατέστερη αυτή της φιλονικίας, της προστριβής ή ακόμη και της ερινύος, της τύψης, της οργής και της κατάρας. Ο Ησίοδος ειδικά διαχωρίζει την έριδα σε καλή και σε κακή. Εξ αυτών η πρώτη οδηγεί τους ανθρώπους στα αγαθά έργα, ενώ η δεύτερη τους κατευθύνει σε βιαιότητες και σε πολέμους. Η κακή Έριδα, χαιρέκακη ούσα, συνδέεται με τη φιλονεικία (την αγάπη του νείκους=διχόνοιας) και την καταστροφή, ενώ αντίθετα η καλή με τη φιλονικία (την αγάπη της νίκης), τη δημιουργία, τον Έρωτα της ζωής, τη δικαιοσύνη και την Πανδώρα, που φέρει όλα τα δώρα. Η καλή Έριδα οδηγεί στην ευγενή άμιλλα, τον υγιή ανταγωνισμό και τον δίκαιο αγώνα, σε αντίθεση με την κακή, που στον αθλητισμό, και γενικότερα στις εκφάνσεις του πολιτισμού προκαλεί την έχθρα και το μίσος. Η έριδα θεωρείται κάτι εγγενές του ανθρώπινου είδους, η επίγνωση, όμως, των δεινών που προκαλεί ο κακός ανταγωνισμός μπορεί να συμβάλλει στη σύλληψη από τον άνθρωπο του τρόπου με τον οποίο ο ίδιος θα ελέγξει την επιθετικότητά του, προκειμένου να ωφεληθεί από το ίδιο του το μειονέκτημα. Ο άνθρωπος έχει τη δύναμη, έλλογα, να μετατρέψει την κακή έριδα, τη φιλονεικία και τον πόλεμο σε φιλονικία με νόμο, ευγενή άμιλλα και αγώνα, εξασφαλίζοντας τη συνέχεια και την εξέλιξή του. Η χαλιναγώγηση της κατώτερης φύσης του ανθρώπου συνιστά συνειδητή στάση απέναντι στο υπό διαρκείς προκλήσεις φαινόμενο της ζωής, το οποίο δεν είναι μια συνεχής άμυνα απέναντι σε εχθρικές επιθέσεις, αλλά μια απόπειρα κατανόησης του άλλου. Η εξέλιξη του ανθρώπου βασίζεται, εν τέλει, στην αξιοποίηση της δυνατότητάς του ανθρώπου αφενός να εκλογικεύει και αφετέρου να εξανθρωπίζει τα ίδια τα ένστικτά του. 

(2009). Η συμβολή της ‘Ολυμπιακής Παιδείας’ στην αντιμετώπιση της παραβατικότητας των νέων. Η νεολαία, διαχρονικά, δεν είναι μόνο αντικείμενο διαπαιδαγώγησης, αλλά και υποκείμενο δράσης, με ιδιαίτερες επιδιώξεις και επιθυμίες. Η καθημερινότητα και ο δυτικός πολιτισμός αποδεικνύουν, μάλιστα, πως η σύγχρονη νεολαία είναι εκτεθειμένη σε μια πληθώρα ατομικών και κοινωνικών προβλημάτων, τα οποία κάθε νέος αντιμετωπίζει με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει ο νεολαίος τα προβλήματα της πολιτισμικής κρίσης, εξαρτάται κυρίως από δύο παράγοντες: α) από την προσωπικότητα του ιδίου, και β) από το σύστημα αξιών της κοινωνίας. Ο πρώτος παράγοντας είναι αποτέλεσμα κυρίως της σχέσης του νέου με τους γονείς του, καθώς με την αποδοχή ή την απόρριψή τους αποτελούν το θετικό ή το διαλυτικό μοτίβο επάνω στο οποίο βασίζεται ολόκληρος ο ψυχισμός του. Το δεύτερο, το σύστημα αξιών, συνιστά το σύνολο των ηθικών αρχών που διέπει την κοινωνία. Εάν η τελευταία λειτουργεί με τις αρχές του σεβασμού της προσωπικότητας και της απόδοσης δικαιοσύνης, αυτές αντανακλώνται στην παιδεία της, και από εκεί στην ομάδα και το άτομο. Δια της παιδείας, επομένως, οι αξίες της κοινωνίας εξακτινώνονται σε κάθε τομέα της κοινωνικής ζωής. Ποιός είναι, όμως, ο ορισμός της ‘παραβατικότητας’; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ειδικά της ‘εφηβικής παραβατικότητας’ και ποια φαινόμενα την επηρεάζουν; Πώς λειτουργεί το γονεϊκό πρότυπο, την ανάγκη αποκήρυξης του οποίου έχει ο νέος, προκειμένου να επιδιώξει την αυτονομία του; Πόσο έντονη είναι η δραματοποίηση (acting-out) στον έφηβο, από ποια συναισθήματα και ανάγκες κατακλύζεται, και πιο ρόλο ελέγχου μπορεί να διαδραματίσει το εφηβικό «εγώ»; (Georges Mauco (1948), De l'inconscient à l'âme enfantine: La psychologie de l'enfant dans ses rapports avec la psychologie de l'inconscientReliure inconnue). Εξάλλου, πώς επιδρά στη διαμόρφωση παραβατικών συμπεριφορών η ενδοοικογενειακή βία, η εντεινόμενη αβεβαιότητα του μέλλοντος, τα κοινωνικά αδιέξοδα που αποτυπώνονται στις αυταρχικές δομές του συστήματος, το απαιτητικό σχολικό πρόγραμμα, η ελαχιστοποίηση του προσωπικού χρόνου του μαθητή, και η αντικατάσταση των άμεσων ανθρώπινων σχέσεων με την τεχνολογία; Μήπως περιορίζουν τη δυνατότητα κοινωνικοποίησης του νέου, ενώ τον εξασκούν στην αναζήτηση ατομικών λύσεων σε συλλογικά προβλήματα; Γενικά, πάντως, οι έφηβοι που εμφανίζουν απόκλιση από μία ‘αποδεκτή’ συμπεριφορά, είναι εγκλωβισμένοι οι ίδιοι στις αλυσίδες της παιδικής τους ηλικίας, όπου βίωσαν εγκατάλειψη, διακρίσεις, περιφρόνηση και κακή χρήση της εξουσίας, τα οποία και διαιωνίζουν από τη μια γενιά στην άλλη. Όταν τα παιδιά αυτά μπορέσουν να βιώσουν συνειδητά την αδυναμία και την οργή των πρώτων χρόνων της ζωής τους, δεν θα χρειάζονται πια να κρατούν σε απόσταση αυτά τα συναισθήματα και ταυτόχρονα να ασκούν εξουσία σε άλλους (Alice Miller, Das Drama des begabten Kindes, 1979, Neufassung 1994). Η παιδεία και ειδικότερα η ολυμπιακή παιδεία μπορεί να προσφέρει ένα χώρο επούλωσης της σκληρότητας και της κακομεταχείρισης των νέων αυτών, υπό τον όρο οτι δεν λειτουργεί με αυταρχισμό και διακρίσεις, αλλά με ανθρωπισμό. Το ίδιο ισχύει και για τις αθλητικές δραστηριότητες, υπό τον όρο οτι δεν αναπαράγουν ένα αυστηρό σύστημα επιλογής και κατάταξης, αλλά εκεί αναγνωρίζεται κάθε είδους προσφορά. Η εφαρμογή της ολυμπιακής παιδείας, προϋποθέτει, εν προκειμένω, την υιοθέτηση εκ μέρους της πολιτείας μιας νέας αθλητικής ιδεολογίας, η οποία μεταξύ άλλων σημαίνει: Την αναγνώριση της μοναδικότητας του ατόμου. Την αξιοποίηση του ψυχαγωγικού και παιγνιώδους χαρακτήρα του αθλητισμού. Τον περιορισμό του κατακερματισμού του χρόνου των μαθητών. Τη βελτίωση των αθλητικών υποδομών, ώστε να μπορεί να δημιουργηθεί η αίσθηση της ομαδικότητας και της κοινότητας. Κυρίως, όμως, την αλλαγή νοοτροπίας, ώστε ν’ απαλλαγεί ο αθλητισμός από τον ψυχαναγκασμό της πρωτιάς ή την περιφρόνηση του ηττημένου, στοχεύοντας στην αποκατάσταση μιας επαφής με τη φύση, το σώμα του και την ομάδα. Οι ανταγωνιστικές και συγκρουσιακές τάσεις που αναζωπυρώνονται στις σύγχρονες κοινωνίες, ειδικά των μεγαλουπόλεων, έχει δυσμενείς έως και δραματικές επιπτώσεις στην ομαλή λειτουργία της ίδιας της κοινωνίας. * http://www.olympic.org.cy/media/Synodoi_EOAK/21st__Session_EOAK_2009_F.pdf

(2010). Beijing 2008: Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στη «Χώρα του Δράκου» και το γεωπολιτικό παιχνίδι στη «στέγη του κόσμου». Το Πεκίνο, η καρδιά της Κίνας, της πολυπληθέστερης χώρας του πλανήτη, υποδέχτηκε τους 29ους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2008. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της ιδιαίτερης αυτής χώρας από απόψεως ιστορίας, φιλοσοφίας και πολιτικής; Μέσα από ποιες διεργασίες το κομμουνιστικό κόμμα διαδέχτηκε το αυτοκρατορικό σύστημα; Η χώρα του Κομφούκιου και του Μάο Τσε Τούνγκ συνιστά σήμερα ένα εξαιρετικά πολύπλοκο κράτος, όπου η τυραννία και η ελευθερία συνυπάρχουν, μαζί με την πρόοδο και την ελπίδα. Η χώρα του «κόκκινου καπιταλισμού» με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες θα εκμεταλλευόταν την ευκαιρία να δείξει σε όλο τον πλανήτη πόσο μεγάλη και ισχυρή έχει γίνει. Ποιο είναι, όμως, σήμερα το γεωπολιτικό παιχνίδι στη «στέγη του κόσμου»; Ποιες οι αρχές του λαμαϊσμού (του θιβετιανής εκδοχής βουδισμού), όπως τις εκφράζει με τη στάση και τη φιλοσοφία του ο σημερινός 14ος Δαλάι Λάμα; Ο εξόριστος ηγέτης των Θιβετιανών και τιμημένος με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, ο μοναχός που λατρεύεται ως θεός από τους βουδιστές του κόσμου, έχει επιδιώξει το συγκερασμό μεταξύ πολιτικής και πνευματικότητας, σήμερα τάσσεται υπέρ της παγκοσμιοποίησης και υποστηρίζει την αυτονομία του Θιβέτ. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου η πολιτική εξουσία δεν έμεινε μακράν των αγώνων, με αφορμή την ανελευθερία και την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα. Στο μεταξύ, η κρίση στον Καύκασο τίναξε την οποιαδήποτε συζήτηση περί «ολυμπιακής εκεχειρίας» στον αέρα. Στη συνέχεια, πάντως, η όλη διοργάνωση υπήρξε ανάλογη ενός ανερχόμενου γίγαντα όπως είναι σήμερα η Κίνα. Με την αισθητική του σκηνοθέτη Ζανγκ Γιμού συναντήθηκε ο αρχαίος πολιτισμός της με τη σύγχρονη αισθητική, σαν ταινία μυστηρίου και φαντασμαγορίας.  Η Κίνα του 21ου αιώνα είναι αναμφισβήτητα μια από τις ηγέτιδες δυνάμεις του σύγχρονου κόσμου. Παρά την γιγαντιαία διοργάνωση, ωστόσο, σημειώθηκαν και ευτράπελα στην Made in China κινεζική τελειότητα. 

(2010). Αθλητισμός και καπιταλισμός. Η κατά τον Jean-Marie Brohm δομική τους αναλογία. Σύμφωνα με τον Jean-Marie Brohm, τον μεγαλύτερο υποστηρικτή της ριζοσπαστικής κριτικής του αθλητισμού στη Γαλλία, η ανάπτυξη του αθλητισμού συνδέεται στενά με εκείνην της καπιταλιστικής βιομηχανικής εκμηχάνισης. Ο σύγχρονος αθλητισμός θα μπορούσε μάλιστα να θεωρηθεί ως η τυπική σωματική δραστηριότητα μιας βιομηχανικής κοινωνίας, καθώς αντανακλά τα θεμελιώδη γνωρίσματά της, τα οποία είναι: α). Ο εμπορευματικός αθλητισμός. β). Η εκλεκτική κατάταξη. γ). Το αθλητικό ‘προϊόν’ ως κριτήριο της παραγωγής. δ). Η ελιτίστικη επιλογή των αθλητών. ε). Η επίδοση ως αποτέλεσμα της ‘τεχνικοποίησης’ του αθλητικού έργου. στ). Η αύξηση της σωματικής αποδοτικότητας ως αποτέλεσμα της τεχνικής αποδοτικότητας. ζ). Η ‘εκμηχάνιση’ της ανθρώπινης προσωπικότητας. η). Η δέσμευση και αλλοτρίωση του προσωπικού χρόνου. θ). Ο κατακερματισμός της ανθρώπινης ολότητας. ι). Η εξωτερίκευση των αθλητικών ικανοτήτων. κ). Η αλλοτρίωση του σύγχρονου πρωταθλητή και η μηχανιστική ηθική των προτύπων επιτυχίας. Η αλλοτρίωση ή αποξένωση του ανθρώπου βρίσκει τέλεια εφαρμογή στην περίπτωση του σύγχρονου αθλητή και του έργου του. Πίσω από το μυϊκό έργο, πλέον, έχει κατασκευασθεί μια μηχανή, ανθρώπινη, αλλά, πάντως, μηχανή. Όλα λειτουργούν όπως ένα ρολόι ακριβείας, ενώ ο αθλητής έχει μετατραπεί σε εξάρτημα μιας ολόκληρης βιομηχανίας, η οποία στήνεται δίπλα του για να χρησιμοποιήσει το δικό του έργο και να κερδίσει από αυτό. Αυτό που μετράει για την κοινωνική καταξίωση είναι το σελοφάν της επιτυχίας. Τα πρότυπα που δημιουργεί το συγκεκριμένο σύστημα αξιών μπορεί προσωρινά να προκαλούν κάποια ικανοποίηση, αλλά, στην ηθική τους βάση πάσχουν, και αποπροσανατολίζουν την κοινωνία. Η αλλοίωση της πραγματικότητας που βιώνει η κοινή γνώμη, ανάγει τα ασήμαντα γεγονότα που συνιστούν οι αθλητικές συναντήσεις σε ζητήματα μείζονος σημασία, και τον μισθοφόρο-αθλητή σε επί μηχανής θεό. Οι αληθινές αξίες δεν επιβεβαιώνονται, ωστόσο, μέσω της υπερβολής και της προβολής, αλλά μπορεί να είναι σιωπηλές, μακροπρόθεσμες και πολύπλευρες. Η ενασχόληση που διαθέτει χαρακτηριστικά εξαναγκασμού και ανελευθερίας, ακόμη κι αν οδηγεί σε οποιοδήποτε ‘επιτυχές’ αποτέλεσμα, δεν μπορεί να συνιστά κοινωνικό πρότυπο, καθώς πρόκειται για αλλοίωση της ανθρώπινης φύσης. Η κοινωνία που δημιουργεί και αποδέχεται τέτοια πρότυπα, θα πρέπει, επομένως, ν’ αποκτήσει επίγνωση του εαυτού της, αναζητώντας βαθύτερα τους ιδεολογικούς παράγοντες που προξενούν τη νοσηρότητά της.