Abstract:

• (2002). Γογγάκη, Κωνσταντίνα. Σημειώσεις Φιλοσοφίας του Αθλητισμού. Οι αθλητικοί αγώνες στην αρχαία ελληνική διανόηση, έκδοση Πανεπιστημίου Αθηνών

Η ολυμπιακή νίκη κατά την αρχαιότητα συνιστά μία αξία ηθική. Ο νικητής εθεωρείτο ‘μακάριος’ και ‘όλβιος’, επίθετα τα οποία έχουν θρησκευτικό περιεχόμενο και τον ταυτίζουν με την ευτυχία. Η νίκη στους ιερούς αγώνες ήταν η απόδειξη ότι διαθέτει τη θεϊκή ευλογία, επισημαίνει ο Πίνδαρος, ο οποίος αποτυπώνει στην ποίησή του το αθλητικό ιδεώδες. Εξάλλου, ο ίδιος υποστηρίζει πως ο νικητής αποδεικνύει την αξία της πόλης του, του γένους και της φυάς του.

Ο ολυμπιακός αθλητής δεν αποτελούσε, επομένως, μια μονοσήμαντη προσωπικότητα, αλλά αντίθετα, ήταν μέτοχος ενός σύνθετου πολιτισμού. Στον πολυσήμαντο χώρο της αρχαίας Ολυμπίας οι Έλληνες συγκεντρώνονταν για να διαμορφώσουν δειλά τα σπέρματα του «έθνους» που θα αποκρυστάλλωνε η Ελλάδα πολύ αργότερα. Σύμμαχοι προς την κατάκτηση αυτή υπήρξαν κυρίως δύο παράγοντες, οι οποίοι καθόρισαν, άλλωστε, την ταυτότητα και την ποιότητα των αρχαίων αγώνων: 1) Ο πολιτικός, μιας και η δημιουργία των αγώνων ως θεσμού συμπίπτει με την ίδρυση της πόλης-κράτους, και 2) Ο θρησκευτικός, μιας και η ίδρυση του θεσμού των αγώνων συμπίπτει με την ολοκλήρωση της διαμόρφωσης του πανθέου του Ολύμπου. Η συνισταμένη, όμως, επάνω στην οποία ισορρόπησαν οι αγώνες προκειμένου να διασωθούν ως θεσμός επί δώδεκα αιώνες, ήταν αδιαμφισβήτητα η εκεχειρία. Η εκεχειρία προέκυψε ως ανθός, μέσα από την σκληρή εμπειρία του πολέμου μεταξύ των πόλεων-κρατών. Και έδωσε τη δυνατότητα στους Έλληνες της εποχής εκείνης να συνειδητοποιήσουν την πολύτιμη συμβολή της ειρήνης στην ανθρώπινη πρόοδο και τον πολιτισμό.