Publications by Type: Book

Το θέμα του βιβλίου είναι επίκαιρο εν όψει της μεταρρυθμίσεως του συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων στην Ελλάδα και εν όψει του κοινοτικού ενδιαφέροντος για την επικουρική κοινωνική ασφάλιση. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση το κύριο ερώτημα είναι με ποιο τρόπο οι φορείς της επικουρικής ασφαλίσεως και οι ασφαλισμένοι θα επωφεληθούν από τις ελευθερίες που κατοχυρώνει η ενιαία αγορά. Τα ειδικότερα θέματα που απασχολούν σε σχέση με την επικουρική κοινωνική ασφάλιση είναι η  διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων και κεφαλαίων, η θέσπιση ενιαίων κανόνων εποπτείας για τους φορείς επικουρικής κοινωνικής ασφαλίσεως και η επίδραση της φορολογίας. Το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων με σειρά αποφάσεών του, από το 1993, ασχολήθηκε με τη σχέση μεταξύ των καθεστώτων επικουρικής κοινωνικής ασφαλίσεως και της εφαρμογής των κανόνων του ευρωπαϊκού κοινοτικού δικαίου για τον ανταγωνισμό. Το θέμα αυτό είναι σημαντικό, διότι η άποψη ότι πρόκειται για επιχειρήσεις διευκολύνει την ελεύθερη διακίνηση των υπηρεσιών και τον έλεγχο των επενδύσεών τους κατά το υπόδειγμα των φορέων της ιδιωτικής ασφαλίσεως. Και ενώ αρχικά φάνηκε να επικρατεί η άποψη ότι οι φορείς της επικουρικής ασφαλίσεως δεν νοείται να είναι επιχειρήσεις, αργότερα το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων δέχθηκε ότι κάτι τέτοιο μπορεί κάλλιστα να συμβαίνει, εφόσον βέβαια συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις.    Το πρώτο μέρος του βιβλίου εξετάζει την έννοια της επικουρικής κοινωνικής ασφαλίσεως και διαπιστώνεται ότι, ενώ η διάκριση μεταξύ της κύριας κοινωνικής ασφαλίσεως και της ιδιωτικής έχει από παλιά απασχολήσει την επιστήμη, αντιθέτως η διάκριση της επικουρικής ασφαλίσεως από την κοινωνική και από την ιδιωτική δεν  έχει αποτελέσει αντικείμενο αντίστοιχου ενδιαφέροντος. Τίθεται το ερώτημα, αν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά της επικουρικής ασφαλίσεως είναι ικανά να την καταστήσουν ιδιαίτερη νομική κατηγορία σε σχέση με την κύρια κοινωνική ασφάλιση και με την ιδιωτική. Με άλλα λόγια, αν η διάκριση της παρεχόμενης κοινωνικής προστασίας σε τρεις πυλώνες ανταποκρίνεται όντως σε εννοιολογικές κατηγορίες σαφώς οριοθετημένες. Αναλύονται τα στοιχεία της έννοιας της επικουρικής ασφαλίσεως στην ημεδαπή και αλλοδαπή θεωρία καθώς και στο ευρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο και διαπιστώνεται ότι δεν είναι επαρκή για να την διακρίνουν από την κύρια κοινωνική και από την ιδιωτική ασφάλιση. Υποστηρίζεται ότι στην πραγματικότητα η επικουρική κοινωνική ασφάλιση δεν αποτελεί αυτόνομη κατηγορία σε σχέση με την κοινωνική και την ιδιωτική ασφάλιση και ότι τα  νομοθετικά καθεστώτα επικουρικής ασφαλίσεως συγκεντρώνουν όλα τα εννοιολογικά στοιχεία της κύριας κοινωνικής ασφαλίσεως και συγκεκριμένα το γενικόν και αφηρημένον των ρυθμίσεων, την υποχρεωτικότητα, την καθολικότητα και τη διευρυμένη κοινωνική αλληλεγγύη, η οποία συνεπάγεται και τη δυνατότητα εφαρμογής του διανεμητικού συστήματος για την οικονομική κάλυψη των δαπανών . Αντίθετα, τα συμβατικής προελεύσεως καθεστώτα επικουρικής ασφαλίσεως συγκεντρώνουν όλα τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά της ιδιωτικής ασφαλίσεως και συγκεκριμένα την προαιρετικότητα, το εξατομικευμένον των ρυθμίσεων, την περιορισμένη κοινωνική αλληλεγγύη.    Το κριτήριο της προελεύσεως, και επομένως των εφαρμοστέων κανόνων δικαίου και του τρόπου οργανώσεως, επιτρέπει να υπαχθούν στις ρυθμίσεις της κοινωνικής ασφαλίσεως τα καθεστώτα που έχουν τα ίδια με αυτήν εννοιολογικά χαρακτηριστικά ως αποτέλεσμα της νομοθετικής τους προελεύσεως καθώς και στις ρυθμίσεις της ιδιωτικής ασφαλίσεως τα καθεστώτα που έχουν τα ίδια με την ιδιωτική ασφάλιση εννοιολογικά χαρακτηριστικά ως  αποτέλεσμα της συμβατικής τους προελεύσεως. Συνεπώς, από τη νομοθετική ή συμβατική προέλευση των καθεστώτων επικουρικής ασφαλίσεως συνάγεται τεκμήριο, και μάλιστα μαχητό, που επιτρέπει να χαρακτηρίζονται ή όχι ως επιχειρήσεις και να εφαρμόζεται σε αυτά το ευρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο  περί ανταγωνισμού επιχειρήσεων.    Με βάση τις διαπιστώσεις αυτές, η μελέτη καταλήγει σε κριτική της διακρίσεως της κοινωνικής προστασίας σε τρεις πυλώνες. Υποστηρίζεται ότι υπάρχουν δύο μόνο πυλώνες κοινωνικής προστασίας και οι φορείς επικουρικής ασφαλίσεως εντάσσονται σε αυτούς ανάλογα με τη νομοθετική ή συμβατική προέλευσή τους. Για να εκλογικευθεί και απλοποιηθεί το σύστημα κοινωνικής προστασίας προτείνεται η διάσπαση του δεύτερου πυλώνα σε νομοθετικά και συμβατικά καθεστώτα και η απορρόφηση των μεν νομοθετικών καθεστώτων από τον πρώτο πυλώνα, των δε συμβατικών από τον δεύτερο. Κριτήριο της εντάξεως των καθεστώτων επικουρικής ασφαλίσεως στους δύο πυλώνες είναι η νομοθετική ή συμβατική ίδρυσή τους.    Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου αναλύεται η νομολογία του Δ.Ε.Κ. και επιβεβαιώνεται τεκμήριο σύμφωνα με το οποίο οι νομοθετικής προελεύσεως φορείς επικουρικής ασφαλίσεως δεν είναι επιχειρήσεις, ενώ αντιθέτως οι συμβατικής προελεύσεως φορείς κατά τεκμήριο είναι επιχειρήσεις. Ήδη το Δ.Ε.Κ. έχει δεχθεί ότι τα συμβατικής προελεύσεως καθεστώτα επικουρικής ασφαλίσεως μπορεί να είναι επιχειρήσεις, οπότε εφαρμόζεται σε αυτά το κοινοτικό δίκαιο περί ανταγωνισμού επιχειρήσεων. Η νομολογία αυτή, χωρίς να αναλύει σε βάθος τη νομική φύση της επικουρικής κοινωνικής ασφαλίσεως, προβαίνει σε χαρακτηρισμό σταθμίζοντας δέσμη ενδείξεων για τον χαρακτήρα του καθεστώτος που κρίνεται κάθε φορά. Κατά κανόνα εξετάζει την κοινωνική αλληλεγγύη (η οποία άλλοτε νοείται ως οργανωτική συνέπεια και άλλοτε ως σκοπός), την αναδιανομή εισοδημάτων, το υποχρεωτικό της υπαγωγής, την έκταση της αυτονομίας του φορέα, την εφαρμογή του διανεμητικού ή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος κ.λπ. Όλα αυτά τα κριτήρια αποτελούν απόρροια της νομοθετικής ή συμβατικής προελεύσεως του καθεστώτος. Ειδικότερα, ως προς τα συμβατικά καθεστώτα, διακρίνονται τα προαιρετικά καθεστώτα επικουρικής ασφαλίσεως από τα καθεστώτα που ιδρύθηκαν με Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και στη συνέχεια έγιναν υποχρεωτικά με νόμο. Ο κοινωνικός διάλογος, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις κατοχυρώνονται ρητά από τη Σ.Ε.Κ. και θεωρούνται το πλέον πρόσφορο μέσο για την οικονομική και κοινωνική ενοποίηση. Η νομολογία του Δ.Ε.Κ. γι’ αυτά τα καθεστώτα αναφέρεται σε παροχές γήρατος και ασθένειας μισθωτών και σε παροχές γήρατος αυτοτελώς απασχολουμένων. Απο την εξέταση της σχετικής νομολογίας προκύπτει ότι, ακόμη κι αν επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής τους με ουσιαστικό νόμο, δεν ανατρέπεται ο κανόνας ότι κατά το κοινοτικό δίκαιο οι φορείς επικουρικής ασφαλίσεως αποτελούν επιχειρήσεις και σε αυτούς εφαρμόζεται το δίκαιο του ανταγωνισμού. Από την ανάλυση της θεωρίας και της νομολογίας η μελέτη καταλήγει στο ότι ένα νομοθετικό καθεστώς επικουρικής ασφαλίσεως, επειδή έχει τα ίδια εννοιολογικά χαρακτηριστικά με τα καθεστώτα της κύριας ασφαλίσεως, κατά τεκμήριο δεν είναι επιχείρηση και δεν διέπεται από το κοινοτικό δίκαιο περί ανταγωνισμού επιχειρήσεων. Αντιθέτως, ένα συμβατικής προελεύσεως καθεστώς, επειδή έχει όλα τα εννοιολογικά γνωρίσματα της ιδιωτικής ασφαλίσεως, κατά τεκμήριο είναι  επιχείρηση. Το προτεινόμενο τεκμήριο είναι μαχητό και επιβεβαιώνεται από την υποχρεωτικότητα ή προαιρετικότητα του καθεστώτος που κρίνεται, την έκταση της κοινωνικής αλληλεγγύης ή της ανταποδοτικότητας και την εφαρμογή του διανεμητικού ή του κεφαλαιοποιητικού συστήματο για την κάλυψη των παροχών. Το τεκμήριο χρησιμεύει στην απλοποίηση του χαρακτηρισμού, την ασφάλεια δικαίου και στη συστηματική θεώρηση της νομικής φύσεως της επικουρικής κοινωνικής ασφαλίσεως.  

• (2002). Γογγάκη, Κωνσταντίνα. Σημειώσεις Φιλοσοφίας του Αθλητισμού. Οι αθλητικοί αγώνες στην αρχαία ελληνική διανόηση, έκδοση Πανεπιστημίου Αθηνών

Η ολυμπιακή νίκη κατά την αρχαιότητα συνιστά μία αξία ηθική. Ο νικητής εθεωρείτο ‘μακάριος’ και ‘όλβιος’, επίθετα τα οποία έχουν θρησκευτικό περιεχόμενο και τον ταυτίζουν με την ευτυχία. Η νίκη στους ιερούς αγώνες ήταν η απόδειξη ότι διαθέτει τη θεϊκή ευλογία, επισημαίνει ο Πίνδαρος, ο οποίος αποτυπώνει στην ποίησή του το αθλητικό ιδεώδες. Εξάλλου, ο ίδιος υποστηρίζει πως ο νικητής αποδεικνύει την αξία της πόλης του, του γένους και της φυάς του. Ο ολυμπιακός αθλητής δεν αποτελούσε, επομένως, μια μονοσήμαντη προσωπικότητα, αλλά αντίθετα, ήταν μέτοχος ενός σύνθετου πολιτισμού. Στον πολυσήμαντο χώρο της αρχαίας Ολυμπίας οι Έλληνες συγκεντρώνονταν για να διαμορφώσουν δειλά τα σπέρματα του «έθνους» που θα αποκρυστάλλωνε η Ελλάδα πολύ αργότερα. Σύμμαχοι προς την κατάκτηση αυτή υπήρξαν κυρίως δύο παράγοντες, οι οποίοι καθόρισαν, άλλωστε, την ταυτότητα και την ποιότητα των αρχαίων αγώνων: 1) Ο πολιτικός, μιας και η δημιουργία των αγώνων ως θεσμού συμπίπτει με την ίδρυση της πόλης-κράτους, και 2) Ο θρησκευτικός, μιας και η ίδρυση του θεσμού των αγώνων συμπίπτει με την ολοκλήρωση της διαμόρφωσης του πανθέου του Ολύμπου. Η συνισταμένη, όμως, επάνω στην οποία ισορρόπησαν οι αγώνες προκειμένου να διασωθούν ως θεσμός επί δώδεκα αιώνες, ήταν αδιαμφισβήτητα η εκεχειρία. Η εκεχειρία προέκυψε ως ανθός, μέσα από την σκληρή εμπειρία του πολέμου μεταξύ των πόλεων-κρατών. Και έδωσε τη δυνατότητα στους Έλληνες της εποχής εκείνης να συνειδητοποιήσουν την πολύτιμη συμβολή της ειρήνης στην ανθρώπινη πρόοδο και τον πολιτισμό.

Η ενασχόληση με το θέμα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής του ανθρώπου και της ορθόδοξης χριστιανικής ηθικής σε επίπεδο διδακτορικής διατριβής αποτέλεσε πρωτότυπο έργο, αφού δεν είχε υποβληθεί έως τότε σε Θεολογική Σχολή παρόμοια μελέτη.  Στην παρούσα διατριβή αναφέρονται διεξοδικά τα ηθικά ερωτήματα και προβλήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στον άνθρωπο και διατυπώνονται απόψεις με βάση την ορθόδοξη χριστιανική ηθική και την ποιμαντική προοπτική του θέματος.  Στην εισαγωγή της εργασίας επισημαίνεται η σπουδαιότητα του θέματος και παρατίθεται η σχετική με αυτό προβληματική. Η διατριβή διαιρείται σε οκτώ κεφάλαια.  Στο πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται η αντίληψη για το ανθρώπινο έμβρυο στη χριστιανική παράδοση και τεκμαίρεται ο σεβασμός που είναι αναγκαίο να απολαμβάνει από τη σύλληψη, μέσω της παράθεσης βιβλικών και πατερικών κειμένων. Η συγκεριμένη θέση κρίνεται απαραίτητη για το λόγο ότι αρκετά έμβρυα, τα οποία δημιουργούνται εργαστηριακά, είτε καταψύχονται είτε καταστρέφονται μετά από ορισμένο χρόνο αποθήκευσης.   Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα προβλήματα, τα οποία προκαλούν η στειρότητα και η ατεκνία στο ζεύγος, όπως το κοινωνικό όνειδος, οι ψυχικές επιπλοκές και η θλίψη που προκαλείται στον άνθρωπο.  Εκτίθεται συνοπτικά η αντιμετώπισή τους, σύμφωνα με την ιουδαϊκή και τη χριστιανική παράδοση, δηλαδή μέσα από τις βιβλικές διηγήσεις και τις πατερικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Μέσω των αναφορών σε συναξάρια και περιστατικά στείρων ζευγαριών, τα οποία αντιμετώπισαν το πρόβλημα της ατεκνίας,  παρουσιάζονται περιπτώσεις συζύγων που συγκαταλέγονται στη χορεία των αγίων της Ορθόδοξης  Εκκλησίας. Ο Θεός πατέρας εισακούοντας τις προσευχές τους, χαρίζει τέκνα, αν και βρίσκονταν σε προχωρημένη ηλικία. Με το γεγονός  αυτό φανερώνεται η λύση που δίνει ο Θεός πατέρας στο πρόβλημα της στειρότητας, συνεργούντος του άτεκνου ζεύγους και μαρτυρείται η εμπιστοσύνη των συζύγων στο  θέλημα του Θεού. Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα παθολογικά αίτια της στειρότητας και τα ιατρικά μέσα αντιμετώπισής της.  Επιπλέον, γίνεται λόγος για την υιοθεσία, η οποία πριν από την εμφάνιση των μεθόδων της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής,  αποτελούσε για αιώνες τρόπο αντιμετώπισης της ατεκνίας.  Τέλος, σημειώνεται συνοπτικά η κείμενη νομοθεσία στη χώρα μας, παρατίθενται στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των  υιοθεσιών στην Ελλάδα και γίνεται σύντομη αναφορά στη νέα νομοθετική ρύθμιση για την υιοθεσία σε σχέση με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναφέρονται οι μέθοδοι της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και περιγράφονται  η λειτουργία και η εφαρμογή των μεθόδων αυτών σε εργαστηριακό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, γίνεται λόγος για την τεχνητή σπερματέγχυση και αναλύονται οι  διαφορές ανάμεσα στην ομόλογη και την ετερόλογη γονιμοποίηση. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται λεπτομερώς η εξωσωματική γονιμοποίηση και οι επιμέρους μεθόδοι αυτής. Στο πέμπτο κεφάλαιο εξετάζονται με χαρακτηριστικά παραδείγματα η δανεική μητρότητα και τα νομικά προβλήματα που ανακύπτουν από την εφαρμογή της στην αναπαραγωγική διαδικασία. Στο έκτο κεφάλαιο σημειώνονται και κρίνονται οι σύγχρονες δυνατότητες και συνέπειες, που απορρέουν από  την εφαρμογή των μεθόδων της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως για παράδειγμα, η προεμφυτευτική διάγνωση των εμβρύων, ο πειραματισμός και η κατάψυξή τους, η απόκτηση τέκνων από ομοφυλόφιλα ζευγάρια, η προγενετική επιλογή φύλου και τέλος η κλωνοποίηση. Στο έβδομο κεφάλαιο καταγράφονται τα ηθικά προβλήματα και διλήμματα, που αναφύονται από την εφαρμογή των μεθόδων της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.  Επιπλέον, αναφέρονται οι σύγχρονες θεολογικές θέσεις και απόψεις για το θέμα, τόσο των ορθοδόξων μελετητών, όσο και των ετεροδόξων, κυρίως των Ρωμαιοκαθολικών και των Προτεσταντών, όπως αυτές αποτυπώνονται σε επίσημα έγγραφα και επιστημονικές ανακοινώσεις τους. Στο όγδοο κεφάλαιο παρουσιάζεται για πρώτη φορά η ηθική αξιολόγηση των μεθόδων της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής από την οπτική γωνία της ορθόδοξης χριστιανικής ηθικής. Επιχειρείται η διατύπωση και η ανάπτυξη ορθόδοξης πρότασης για τη χρήση των μεθόδων αυτών.  Η διατριβή ολοκληρώνεται με τον επίλογο και τα συμπεράσματα, καθώς και με τη συνοπτική μετάφραση στην αγγλική γλώσσα. Τέλος, παρατίθεται η  ελληνόγλωσση  και ξενόγλωσση βιβλιογραφία, στην οποία συμπεριλαμβάνεται ικανός αριθμός ελληνόγλωσσων και ξενόγλωσσων άρθρων και δημοσιευμάτων σε εφημερίδες και επιστημονικά περιοδικά για τα θέματα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ευρύτερα  της γενετικής, αλλά και της υιοθεσίας και της κλωνοποίησης. Η διδακτορική διατριβή βρίσκεται στη βάση δεδομένων «Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών» του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και στις  ηλεκτρονικές διευθύνσεις:  http://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/12582  https://core.ac.uk/display/10955424 http://bioethicsuop.blogspot.gr/p/blog-page_1384.html Στη βάση των ακαδημαϊκών συγγραμάτων ΕΥΔΟΞΟΣ επιλέχθηκε ως προτεινόμενο εγχειρίδιο στα μαθήματα:

1. Τμήμα Θεολογίας, Θεολογική Σχολή Α.Π.Θ., Επιλεγμένο σύγγραμμα 3ο,  στο Μάθημα1154 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ, εξάμηνο Εαρινό για τα ακαδημαϊκά έτη  2010-11, 2011-12 (στην έντυπη μορφή του Οδηγού Σπουδών), 2012-2013, 2013-14.

2. Τμήμα Μαιευτικής, ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, επιλεγμένο σύγγραμμα 2ο  στο Μάθημα 661 ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ, ακαδημαϊκό έτος  2011-2012.   Ενδεικτικές αναφορές επιστημόνων στη διδακτορική διατριβή α. Μαντζαρίδη Γεωργίου, «Η θεώρηση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής», Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής του Τμήματος Θεολογίας, 10, (2000),  Θεσσαλονίκη, 94, υποσημ. 2   β. Του ιδίου,  Ηθική ΙΙ, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2003, σ. 580, υποσημ. 3 γ. Κεσελόπουλου Ανέστη, Εκ του θανάτου εις την Ζωήν, Θεολογική προσέγγιση στις προκλήσεις της βιοηθικής, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2003, α) σελ.59, υποσημ. 36, β) σελ.144, υποσημ.1, γ) σελ.155, υποσημ.16 δ. Βάντσου Μιλτιάδη, Η ιερότητα της Ζωής, Οι θέσεις της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας σε θέματα βιοηθικής, Θεσσαλονίκη 2003, α) σελ.110, υποσημ. 259, β) σελ.248, υποσημ. 688, γ) σελ. 258, υποσημ. 715. ε. Γρινιεζάκη Μακαρίου Αρχ., Κλωνοποίηση, Ηθικοκοινωνικές και Θεολογικές Συνιστώσες, Παντοδαπά της Βιοηθικής τόμος 1ος  εκδόσεις Ακρίτας, Αθήνα 2005. Παραπομπές 113, 267, 320. στ. Ιερόθεου Βλάχου, μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου, Βιοηθική και βιοθεολογία, εκδόσεις Ιεράς Μονής Γενεθλίου της Θεοτόκου (Πελαγίας), 2005, σελ. 293-294. Αναφορές στον Τύπο: Σουφλέρη Ιωάννας, «Έρχονται τα κύτταρα Ε.B.D», Το Βήμα της Κυριακής, 7.1.2001. Ενδεικτικές αναφορές στο διαδίκτυο: http://www.bioethics.org.gr/06_d.html (ιστοσελίδα Κέντρου Βιοιατρικής και Ηθικής Δεοντολογίας) http://bitly.com/1WMx4I1(ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ)      http://dobrotoliubie.com/2016/02/11/православието-и-ин-витро-оплождането/   Βιβλιοκριτικές : α. Δρ. Παπαγιάννη Αντωνίου, Ιατρικά Θέματα 21, (2001),100-101. β. Βάντσου Μιλτιάδη, Orthodoxes Forum 16 (2002), 283-284. γ. Μπουγάτσου Νίκου, Ανάπλασις 396, (2001),183. δ. π. Σωφρόνιου Γκουτζίνη,  Σύναξη 81, (2002),114-115. ε. Χατζηφώτη Ιωάννη, Παύλειος Λόγος 40, (2001), 31. στ. Μητροπολίτου  Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου  κ. Ιερόθεου Βλάχου «ΥΠΟΒΟΗΘΟΥΜΕΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ» (Εἰσήγησις  Ἐνώπιον τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδοςτήν 6ην Ὀκτωβρίου 2005)   http://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/eisigiseis/ierotheos_anaparagogi.htm ……………………………………………………………………………………………… «Στό θέμα τῆς ἰατρικῆς ὑποβοήθησης στήν ἀνθρώπινη ἀναπαραγωγή ὑπάρχει μιά σημαντική ἐπιστημονική μελέτη τοῦ κ. Βασιλείου Φανάρα, τήν ὁποία ὑπέβαλε στήν θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης, ὡς διδακτορική διατριβή, μέ τίτλο «Ὑποβοηθούμενη ἀναπαραγωγή, ἠθικοκοινωνική προσέγγιση».     Στήν ἐνδιαφέρουσα αὐτή ἐπιστημονική μελέτη, ἡ ὁποία κατά τήν ἄποψή μου εἶναι ἡ μοναδική στό εἶδος της, ἀνευρίσκουμε σημαντικά σημεῖα, ὅπως γιά παράδειγμα τί εἶναι ὑποβοηθούμενη ἀναπαραγωγή, ποιές εἶναι οἱ μέθοδοι μέ τίς ὁποῖες γίνεται, ποιές εἶναι οἱ συνέπειες ἀπό τήν ἐφαρμογή της καί ποιά εἶνα τά νομικά, ἠθικά, κοινωνικά καί θεολογικά προβλήματα πού ἀναφύονται μέ τήν χρήση της.  Γιά νά διαπιστωθῆ ἡ ἀξία τῆς μελέτης, ἁπλῶς θά παραθέσω τά ὀκτώ κεφάλαιά της. Στό πρῶτο κεφάλαιο γίνεται λόγος γιά τό ἀνθρώπινο ἔμβρυο στήν Χριστιανική παράδοση. Στό δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται ……….Τέλος στό ὄγδοο κεφάλαιο ἀναπτύσσεται τό θέμα τῆς ὑποβοηθούμενης ἀναπαραγωγῆς ἀπό πλευρᾶς ὀρθοδόξου χριστιανικῆς ἠθικῆς. Ὁ ἐπίλογος καί τά συμπεράσματα τῆς μελέτης δίδουν μιά συνολική εἰκόνα τοῦ προβλήματος αὐτοῦ.» Σε επόμενη έκδοση της διατριβής θα συμπεριληφθούν οι αναγκαίες προσθήκες (νέες μέθοδοι, νέα νομοθεσία κτλ), οι διορθώσεις των λαθών που επισημάνθηκαν όλα αυτά τα χρόνια και θα προστεθεί η αναγκαία βιβλιογραφική ενημέρωσή της. ISBN 960- 7814-14-2. Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 24976

This research comes to illuminate a masterpiece of ecclesiastical poetry, the Great Canon of Saint Andrew of Crete (660 - 740 A.D.), with the light of two scientific fields: Theology and Pedagogy. It comes to fill the gap of a special treatise on the pedagogic elements and hermeneutical analysis of the Great Canon, on which few and restricted essays have been written, mostly of hymnologic interest.     A hymnological approach of the poem (life and personality of the writer, writing circumstances, language and style) was the first step of the survey. The Great Canon is of tremendous literary value. The poetic and dense language adjusted to a pre-determined poetic measure is a most fascinating instrument, used ingeniously by the composer, whose sacred life was even more fascinating. Apart from the pedagogic character of the Canon, its presence in the Great Lent’s typikon satisfies the aesthetic need of a descend pray.As a liturgical poem, the Great Canon abounds with Orthodoxy. Partially examined, its dogmatic elements concern all branches of systematic Theology. Its full alignment with Orthodoxy discloses the potentials of its pedagogic purpose, which is repentance.Liturgical pedagogy is quite a useful term to describe the procedure of learning how to feel and follow God’s Will through Worship. This pedagogy is not something beyond or alien to any other pedagogic system. Repetition, familiarization, “material participation” (actual physical presence) to Worship are conditions sine qua non for any kind of educational attempt, even if the pedagogic aim has less to do with expanding cognitive faculty and more with enriching people’ s hearts with authentic feelings. Andrew of Crete is overwhelmed with awe and every single word of his Canon is the result of a sincere feeling. Therefore, he can and does «teach» and convey awe to the others. Saint Andrew was and still is an active member of the Church. His life proves that a composer’ s sanctity can bear dogmatic accuracy in his words, renovating inspiration in the difficult task of waking up people’s consciences that belong in different ages, educational levels and spiritual condition. Nevertheless, his pilgrimage has a common basis to stand up: Their membership to the Church, their conscientious and freewill participation in liturgical life, and their intention to follow up the spirit of the Great Lent. The Great Canon is the most intense assault to human egoism that ecclesiastical poetry can give. This impetuous self - assault in its full extent happens only once a year during the Great Lent. This is the most one can bear. The Greek term metania for repentance means change of mind. The composer addresses to the innermost recesses of people’ s hearts so as to instill the procedure of metania in a most discreet way. He leads people to personal conclusions about their own spiritual condition revealing that the only reason to mourn is the loss of Paradise. The conclusions are derived spontaneously as the Sacred Story is unfolded in a profoundly dramatic way. Divine Incarnation brings to the world the possibility of a real relationship with God, which is the basis of the orthodox concept of Pedagogy. In this relationship the unexpected and unstable party is man, not Cod. God is Love and there is nothing more reliable and invariable than love. Man’s personal controversies on the one hand, and the simplicity of the evangelic word on the other, compress any rational pre-scheduled pedagogic action; the only strong argument for the possibility of one’s repentance is the “improvisation” of Paraclete. The classic pedagogic principles are present in the Great Canon and get related to its ceremonial use, orthodox spirituality and mystical catechesis. They are orientated to ecclesiastical life. An effort to reveal the sequence of the writer’s teaching process has led to the safe conclusion that he follows a series of paradigms, parables and pictures derived from the Bible. Moreover, there is enough space for a personal view on the text, and this is why an original hermeneutic approach, yet in complete accordance with Orthodox Pedagogy, was attempted.Common pedagogic means, such as addiction, encouragement, reinforce-ment, advice, orders, paradigms and models are present in the Canon, though not always visible at first glance. Their presentation and analysis was an indispensable, yet profoundly demanding, part of the research. For instance, a pedagogue might be surprised to hear that lamentation serves encouragement. A theologian, however, can easily understand why the Canon’ s mourning is not rendered as the tragic woe of ancient Greek fatality but as the «hopeful despair» of patristic language.Certainly, in this survey Theology is not an opponent to Pedagogy. Each science has been a useful servant to the other. Both of them are something more than scientific fields. They deal with the deepest needs of the human soul - the desire to reach beauty, wisdom and happiness. Both of them have questions to pose and answers to give. However, time has come for the scientific field of Pedagogy to give a sincere answer to the crucial question of God’ s existence, because if He exists he cannot be ignored as a Teacher.URL: https://www.didaktorika.gr/eadd/handle/10442/12018

Από τα πρώτα έργα της έντεχνης ποίησης που θεματοποιούν την δημοτικής καταγωγής μορφή του βρυκόλακα, η μπαλλάντα "Ελεονώρα" του Γερμανού ποιητή Gottfried August Burger άσκησε σημαντική επίδραση στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής Ρομαντικής ποίησης. Η παρούσα μελέτη εξετάζει το θρησκευτικό περιεχόμενο του ποιήματος και τη μεταφραστική του τύχη στην Ελλάδα, από την πρώτη προσπάθεια μεταγραφής του (1847) ως την τελευταία της εκδοχή (1959).

Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου που διοργανώθηκε στα πλαίσια του Προγράμματος «Οι δρόμοι του ορθόδοξου μοναχισμού: Πορευθέντες μάθετε». Θεσσαλονίκη, 28 Σεπτεμβρίου - 2 Οκτωβρίου 1994.Proceedings of the International Symposium Organised within the Programme «The Routes of Orthodox Monasticism: Go ye and learn

Ελληνική μετάφραση διάλεξης του A. Ducelier