Σε αυτό το άρθρο επιχειρούμε να εστιάσουμε στον τρόπο που μπορεί να αξιοποιηθεί μεθοδολογικά η αρχή της διαψευσιμότητας στον έλεγχο των θεωρητικών εννοιών που χρησιμοποιούνται για την ερμηνεία του μετασχηματισμού κοινωνικών δομών, ή θεσμών. Μέσα από την ανάδειξη των προβληματικών σημείων της μαρξιστικής προσέγγισης (π.χ. ντετερμινισμός, αναγωγική λογική, πραγμοποίηση και ανθρωπομορφισμός) επιχειρείται η ανασκευή των προβλημάτων που είτε λανθάνουν, είτε αναφέρονται, αλλά δεν επιλύονται, σε άλλα σχετικά άρθρα. Αυτό που επιχειρείται από την πλευρά μας είναι η ανάπτυξη μιας ευρύτερης και γενικότερης συζήτησης πάνω στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται το θεωρητικό και εννοιολογικό πλαίσιο κατά την ερμηνεία στην ιστορία της εκπαίδευσης.