Publications by Year: 2013

2013
Mitralexi K. Narrative Strategien in Kleists "Penthesilea". In: Nur zerrissene Bruchstücke. Kleist zum 200. Todestag. Athener Kleist-Tagung 2011 (Hrsg. von Olga Laskaridou / Joachim Theisen). Frankfurt a. M. : Peter Lang; 2013. pp. 59-73. Publisher's VersionAbstract
Πρόκειται για το επεξεργασμένο κείμενο ανακοίνωσης στο διεθνές συνέδριο «Heinrich von Kleist – Για τα 200 χρόνια από το θάνατό του», το οποίο διοργανώθηκε από το Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Εργαστήριο Μελέτης Ελληνογερμανικών Σχέσεων (Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης) και πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, στις 8, 9 και 10 Δεκεμβρίου 2011. Ως προς την επιλογή της θεματικής της, η τραγωδία Πενθεσίλεια (1808) του Χάινριχ φον Κλάιστ  (1777-1811) αποτελεί απόδειξη για τον προσανατολισμό του νέου συγγραφέα προς το αρχαίο δράμα και τον αρχαίο μύθο, κάτι καταρχήν απόλυτα σύμφωνο με τις επιταγές της εποχής. Ο Κλάιστ ανατρέχει σε ένα επεισόδιο από τον βίο και τις πράξεις του Αχιλλέα κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Τροίας, που αναφέρεται στη συνάντηση και μονομαχία του με την αμαζόνα Πενθεσίλεια, την οποία σκοτώνει. Στο κείμενό του ο Κλάιστ αντιστρέφει τους όρους, η Πενθεσίλεια είναι εκείνη που θα σκοτώσει τον Αχιλλέα, σε μια πράξη απελπισίας ως απόρροια της εσωτερικής της διαμάχης ανάμεσα στο νόμο των αμαζόνων και την επιθυμία της. Το δράμα δεν συνάδει διόλου με τις επιταγές του κλασικισμού της Βαϊμάρης σύμφωνα με τις οποίες η αρχαιότητα έχει αναχθεί σε ιδεώδες, σε πρότυπο αρμονίας και ανθρωπισμού και βασική κατηγορία του αισθητικού της προγράμματος. Ο Κλάιστ δεν εξωραΐζει την αφήγηση, αντίθετα παραθέτει σκηνές σκληρότητας και πάθους που απεικονίζουν τις εσωτερικές συγκρούσεις του νεωτερικού υποκειμένου, του υποκειμένου του Διαφωτισμού, που βιώνει ως μύθο την μέσω του ορθολογισμού χειραφέτησή του. Και ως προς τη μορφή ο Κλάιστ αποκλίνει από τα ειωθότα, παρουσιάζοντας μια τραγωδία διαρθρωμένη σε 24 σκηνές, σε συνεχή ροή, χωρίς κατανομή σε πράξεις, γεγονός που θεωρείται ότι παραπέμπει στις 24 ραψωδίες της Ιλιάδας. Δεν είναι το μόνο στοιχείο που διαφοροποιεί, ενδεχομένως, τον ειδολογικό χαρακτήρα του έργου. Η Πενθεσίλεια περιλαμβάνει εκτενείς αφηγήσεις, εφαρμόζοντας τεχνικές που ήδη το αρχαίο δράμα χρησιμοποιεί, οι οποίες, όπως και ο χορός, αποτελούν εν τέλει στοιχεία μάλλον επικού χαρακτήρα. Στην μελέτη αναδεικνύεται ο τρόπος προσέγγισης του Κλάιστ της μορφής του δράματος στο σύνολο έργο του, ενώ υποδεικνύεται και δοκιμάζεται ενδεικτικά η εφαρμογή στην ανάλυση της τραγωδίας Πενθεσίλεια ερμηνευτικών εργαλείων που προτείνει η σύγχρονη αφηγηματολογία, με στόχο αφενός τη συμβολή στον επίκαιρο διάλογο σχετικά με την αφηγηματική διάσταση του δράματος ως είδους και αφετέρου την ανάδειξη του ιδιότυπου «επικού» χαρακτήρα της Πενθεσίλειας, που αφηγείται την μήνιν της ηρωίδας.