Abstract:

Επεξεργαζόμαστε τις μαρτυρίες (στις αρχές του 20^ου αιώνα) που αφορούν το θέμα της βίαιης εξολόθρευσης των Ελλήνων και άλλων αυτόχθων αλλοεθνών του Πόντου και της Μικρά Ασίας που άρχισε με την εξαφάνιση των νεολαίων-ανδρών στα εργατικά τάγματα και συνεχίστηκε με τις μαζικές σφαγές, τις μαζικές εκτοπίσεις και τον απαγχονισμό. Η Μάστιγα του Τρομερού Φόβου, τρομοκρατία, συνεχής τρόμος, ο αφανισμός όλων των στοιχείων που δεν είναι καθαροί Μουσουλμάνοι, δικτατορία, μίσος, εξολόθρευση, σφαγές, πρόσφυγες, βάναυσα βασανιστήρια, βίαιες εκτοπίσεις, εχθρότητα, εξόντωση, περιφρόνηση, λιμοκτονία, κ.α. Αυτούς τους όρους, μεταξύ άλλων, χρησιμοποιεί στο άρθρο της με τίτλο «Ο Κουτσός Δήμαρχος της Κερασούντας», η Blanche Norton, Αμερικανίδα περιηγήτρια-ιατρός στην Τραπεζούντα, στην Κερασούντα, στην Κωνσταντινούπολη, στο Καραχισάρ και στο Μπουλανκτζάκ, για να περιγράψει την κατάσταση των Ελλήνων και των Αρμενίων  της Μικρά Ασίας και του Πόντου, και όχι μόνο.   «Όσον αφορά τους πρόσφυγες, τι μπορώ να πω γι’ αυτούς τους ανθρώπους που δεν έχει ήδη ειπωθεί, και ποιες λέξεις είναι αρκετά δυνατές για να τους ζωγραφίσουν στους Αμερικανούς, οι οποίοι ποτέ δεν έχουν δει πρόσφυγα; Πριν το πόλεμο η πόλης κατοικούταν από Έλληνες. Τώρα, υπάρχουν μόνο 200, οι περισσότεροι γυναίκες και παιδιά που επέστρεψαν μετά από μεγάλη περιπλάνηση. Στους δρόμους έβλεπα ομάδες θλιμμένων και ταλαιπωρημένων ανθρώπων, άστεγοι[...] » (Blanche Norton, 1922: 289-290)  Η Αμερικανίδα ιατρός του Near East Relief, στο άρθρο της, που δημοσιεύτηκε στις 4 Απριλίου του 1822, καταγγέλλει και καταδικάζει για τον αφανισμό όλων των στοιχείων που δεν είναι Μουσουλμάνοι ή καθαροί Μουσουλμάνοι, όχι μόνο τους Τούρκους, αλλά «την ιμπεριαλιστική Βρετανία, την ιμπεριαλιστική Γαλλία, την ιμπεριαλιστική Ελλάδα και την αδιάφορη Αμερική.» Η Αγγλίδα περιηγήτρια-συγγραφέας, Dorina L. Neave στο έργο της «Είκοσι-Έξι Χρόνια στο Βόσπορο» (1933:174,179),  υποστηρίζει ότι «Επικρατούσε ένα τρομερό καθεστώς τρομοκρατίας, μία τρομερή κατάσταση τρομοκρατίας [...] Η κυριαρχία της Τρομοκρατίας στην Τουρκία σκανδάλιζε και συγκλόνιζε ολόκληρο τον κόσμο […] θύμιζε την χειρότερη τρομοκρατία του Μεσαίωνα». Η δημοσιογράφος-περιηγήτρια Lady Dorothy Mills από την Άγκυρα γράφει: «Ο Τούρκος έχει αποδειχθεί ότι είναι ένας άνδρας πολέμου [...] έχοντας κερδίσει με πόλεμο μία χώρα, νομίζει ότι εκείνη μπορεί να διοικείται από μόνη της. Στην περίπτωση των Αρμενίων και των Ελλήνων, και άλλων εμπορικών λαών που έκαναν τόση μεγάλη ευημερία για την Τουρκία, ο Τούρκος ικανοποιήθηκε να τους πετάξει στη θάλασσα, αντί να χρησιμοποιήσει προς όφελός του για τα χαρίσματά τους και τις ικανότητές τους στο εμπόριο.»