Date Presented:

Abstract:

Καμπερίδου, Ειρήνη (2005).  «Ο Έμφυλος Ηρωισμός του Αθλητισμού». Εισήγηση στην διημερίδα με θέμα: «Μεσογειακή Κουλτούρα-Γυναίκες και Σπόρ» της Πανελλήνιας Ένωσης για την Προώθηση των Γυναικών στον Αθλητισμό και τα Σπόρ (ΠΕΠΓΑΣ), 4-5 Νοεμβρίου, Θεσσαλονίκη.   -------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Δεν γεννιόμαστε με μία βιολογική προδιάθεση για μια έμφυλη ανισότητα. Οι έμφυλες διαφορές και ομοιότητες, η κυριαρχία ή η ‘υπεροχή’, δεν είναι γνωρίσματα των χρωμοσωμάτων μας. Είναι αποτέλεσμα της διαφορετικής πολιτιστικής και κοινωνικής αξιολόγησης των εμπειριών των ανδρών και των γυναικών. Γινόμαστε έμφυλα άτομα μέσα σε μία έμφυλη κοινωνία, δηλαδή σε μία κοινωνία που οι οργανισμοί και θεσμοί της αναπαράγουν τις ‘διαφορές’ μεταξύ γυναικών και ανδρών.  Η έννοια ή το νόημα του φύλου διαφέρει από πολιτισμό σε πολιτισμό, από κοινωνία σε κοινωνία, από κουλτούρα σε κουλτούρα. Το κοινωνικό φύλο σε αντίθεση με το βιολογικό φύλο διαφέρει και μεταβάλλεται, ακόμα και μέσα σε μία συγκεκριμένη κοινωνία, σε μία κουλτούρα ή σε ένα πολιτισμό, όχι μόνο μακροπρόθεσμα, ανάλογα με την ιστορική περίοδο, αλλά και κατά την διάρκεια της ζωής μας. Αντιλήψεις και στάσεις περί έμφυλων ρόλων και έμφυλων στερεότυπων εξελίσσονται, μεταλλάσσονται και αλλάζουν. Οι αθλήτριες της καινούργιας χιλιετηρίδας καταρρίπτουν τα ‘φυσικά εμπόδια’ του παρελθόντος και παράγουν νέες κουλτούρες και νέες αθλητικές ταυτότητες. Εντούτοις, πολλές συζητήσεις και διερευνητικά ερωτήματα προκαλούνται σχετικά με τη διαφορετική μεταχείριση ανδρών και γυναικών στους αθλητικούς θεσμούς, στον αγωνι9στικό αθλητισμό και την προβολή του στα ΜΜΕ. Αναμφίβολα, ο Αθλητισμός συνεχώς δημιουργεί, κατασκευάζει και αναπαράγει ‘ήρωες’ και 'ηρωίδες’, έμφυλα υποκείμενα που προβάλλονται με ιδιαίτερους τρόπους. Επισημαίνουμε ότι και ο άνδρας είναι ένα έμφύλο υποκείμενο ( gender subject), και όχι μόνο η γυναίκα. Αναδεικνύεται, ωστόσο ότι οι αθλήτριες που πετυχαίνουν αντιμετωπίζουν τη διφορούμενη ανταπόκριση του κοινού και των ΜΜΕ. Η αθλήτρια-ηρωίδα, σε αντίθεση με τον ήρωα-αθλητή, προσδιορίζεται διαφορικά και υπό-όρους. Επιπροσθέτως, παρατηρείται ότι η δημιουργία και η προβολή των ‘ηρωίδων’ του αθλητισμού αποσύρει την προσοχή από την γενική θέση της πλειοψηφίας των γυναικών στον αθλητισμό και αποκρύπτει τις διαφορές μεταξύ τους. Δηλαδή, αγνοούνται κοινωνική παράμετροι και μεταβλητές, όπως η πολυπλοκότητα, η πολλαπλότητα ή οι κατηγορίες της ‘διαφοράς’ του έμφυλου υποκειμένου σε σχέση με την κοινωνικο-οικονομική τάξη, την κοινωνική στρωμάτωση, την κουλτούρα, το έθνος, την φυλή, το χρώμα του δέρματος, τη θρησκεία, τις σωματικές αναπηρίες και το σεξουαλικό προσανατολισμό