Abstract:

Μήπως ο δομικός μηχανισμός του αθλητισμού που επικεντρώνεται στις διαφορές των φύλων αποτελεί ταυτόχρονα μηχανισμό παραγωγής κοινωνικής ανισότητας; Μήπως η επικέντρωση στην έμφυλη διαφορά/κατηγοριοποίηση στον αγωνιστικό αθλητισμό αποτελεί αφορμή για την αναπαραγωγή κοινωνικών ανισοτήτων (π.χ. υποεκπροσώπηση στους αθλητικούς θεσμούς);  Μήπως η βιολογική βάση του αξιολογικού χαρακτήρα της διχοτομίας των φύλων στον αγωνιστικό αθλητισμό αποτελεί κατά ένα μεγάλο μέρος κοινωνικό κατασκεύασμα;  Αυτή η εργασία τεκμηριώνει ότι ο ολυμπιακός αθλητισμός λειτούργησε και λειτουργεί ως μέσο κοινωνικής χειραφέτησης  για τις γυναίκες, μολονότι εμφανίζεται στις αρχές της κοινωνικής του παρουσίας ως εκείνος ο θεσμός ο οποίος εμφανέστατα περιθωριοποίησε τις γυναικείες αξιώσεις για συμμετοχή στα ολυμπιακά δρώμενα. Αρχικά εξετάζουμε πως κατασκευάστηκε και παγιώθηκε ο κοινωνικός μύθος περί «ασθενές φύλου», κυρίως με βάση αντιλήψεις ιατρικής προέλευσης, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα  όταν αναπτύσσονταν «επιστημονικά» ενισχυμένες αντιλήψεις που αποσκοπούσαν στον αποκλεισμό των γυναικών από δημόσιου χαρακτήρα δραστηριότητες (Sandow 1898, Moebius 1908, Weininger 1917, Webster 1930, Pfister 1990. Στη συνέχεια, όσον αφορά στη γυναικεία αθλητική επιχειρηματικότητ, παρουσιάζουμε τις συστηματικές προσπάθειες της Alice Milliat, Γαλλίδας αθλήτριας/ακτιβίστριας και Προέδρου της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Γυναικείου Αθλητισμού (FSFI), η οποία διοργάνωνε αυτόνομους Γυναικείους Ολυμπιακούς Αγώνες, καθώς και διάφορα γυναικεία πρωταθλήματα, όπως γυναικείο ποδόσφαιρο και ποδηλασία, σε εποχές που η αθλητική δραστηριότητα των γυναικών στιγματίζονταν κοινωνικά και η ενασχόληση της γυναίκας με τον αγωνιστικό αθλητισμό θεωρείτο βιολογικά και ψυχικά επιβλαβής. Οι γυναικείες Ολυμπιάδες ήταν η απάντηση   φεμινιστικών κύκλων με επικεφαλής τη γαλλίδα Alice Milliat, απέναντι στις συνεχείς αρνήσεις της ΔΟΕ,  της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ερασιτεχνικού Αθλητισμού (International Amateur Athletic Federation) και του ίδιου του Coubertin να επιτραπεί στις γυναίκες να συμμετάσχουν σε ολυμπιακά αθλήματα, θεωρούμενα κατ' εξοχήν ανδρικά, όπως οι αγώνες δρόμου.

--------------------------------------------------------------------------------------------------Invited speaker

1. Καμπερίδου, Ειρήνη (2014). «Γυναικεία επιχειρηματικότητα: ο αθλητισμός ως πεδίο κοινωνικής χειραφέτησης». Εισήγηση, μετά από πρόσκληση στην επιστημονική εσπερίδα του Δήμου Παιανίας και του Συλλόγου «ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ» 2/5/2014 με θέμα ‘Γυναίκα & Άθληση «… Μουσικήν τε και Γυμναστικής…» για την μορφοποίηση  της Γυμναστικής στην ιδιοσυγκρασία και στην  υπηρεσία της Γυναίκας.’

• Kamberidou, I. (2014). Women entrepreneurs: sport, a social emancipation space. Presentation at the seminar/lectures on Women & Sport – Music and Gymnastices’, organized by the Municipality of Peania, Greece.

«Μουσικήν τε και Γυμναστικής» για την μορφοποίηση  της Γυμναστικής στην ιδιοσυγκρασία και στην  υπηρεσία της Γυναίκας.’