- προπτυχιακές σπουδές / undergraduate studies
- εξάμηνο / semester: 7ο χειμερινό / 7th winter
- πιστωτικές μονάδες / credits: 4 [ΜΦΛ03]
- διδασκαλία / teaching: Μαριάνθη Καπλάνογλου & Βασιλική Χρυσανθοπούλου (συνδιδασκαλία) / Marianthi Kaplanoglou & Vassiliki Chryssanthopoulou (co-teaching)
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Αντίθετα με την ρομαντική πρόσληψη του λαϊκού πολιτισμού ως ενός συνόλου επιβιώσεων και κατάλοιπων, απρόσβλητων από την τεχνολογική πρόοδο, το μάθημα βασίζεται στις σύγχρονες ερευνητικές αναζητήσεις που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τη θέση του λαϊκού πολιτισμού στη σύγχρονη κοινωνία ως ένα μείγμα προνεωτερικών και νεωτερικών στοιχείων. Το μάθημα μελετά επομένως την παρουσία του λαϊκού πολιτισμού στο σύγχρονο τεχνολογικό κόσμο μέσα από τις διαδικασίες της συνέχεια και της αλλαγής, της μίμησης, της αναπαράστασης και του φολκλορισμού. Στο πλαίσιο αυτό, επικεντρώνεται στις βασικές αρχές της συγκριτικής μεθόδου και στην εφαρμογή της σε διεθνές και σε τοπικό επίπεδο.
Αναλυτικότερα, θα δούμε τις ιστορικές συνθήκες διαμόρφωσης του κοινού και του διαφορετικού στους πολιτισμούς των λαών της Ευρώπης στους νεώτερους χρόνους με έμφαση στο βαλκανικό και μεσογειακό χώρο. Θα εξετάσουμε ειδικότερα, τους παράγοντες που ευνόησαν τις πολιτισμικές ανταλλαγές στα Βαλκάνια μέσα από τις απόψεις Ελλήνων και ξένων λαογράφων, θέματα λαϊκής λογοτεχνίας των βαλκανικών λαών και συλλογές λαογραφικού υλικού από τα Βαλκάνια και την υπόλοιπη Ευρώπη. Από τα ποικίλα λαογραφικά είδη δίνεται έμφαση στις παροιμίες, τα αινίγματα, τις δοξασίες, τα παιχνίδια, τα τραγούδια, τα παραμύθια, τις αφηγήσεις και τα έθιμα της λαϊκής λατρείας.
Επίσης θα μας απασχολήσει η μετανάστευση βαλκανικών λαών στην Ελλάδα και η συγκριτική εξέταση των λαϊκών πολιτισμών τους: Διερεύνηση όψεων του λαϊκού πολιτισμού των μεταναστών από τις Βαλκανικές χώρες (Αλβανία, Σερβία, Ρουμανία, Βουλγαρία κ.ά.): α) Βασικά κοινωνικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά των μεταναστών από τα Βαλκάνια στην Ελλάδα. β) υλικός πολιτισμός: εργασία και απασχόληση του εργατικού δυναμικού από τις γειτονικές χώρες στην Ελλάδα, συνθήκες διαβίωσης και στέγασης. γ) κοινωνική οργάνωση και καθημερινότητα των μεταναστών στην Ελλάδα: διατήρηση ηθών και εθίμων από τις χώρες προέλευσης στη χώρα υποδοχής, ωσμώσεις και διαφοροποιήσεις μεταξύ των ελληνικών και των άλλων βαλκανικών εθιμικών μορφών, μορφές κοινωνικών συναθροίσεων, θρησκευτικών τελετουργιών και εορταστικών εκδηλώσεων των μεταναστών στην Ελλάδα.
ENGLISH DESCRIPTION:
This course follows contemporary research trends which allow us to understand the function of folk and popular culture in society as a mixture of premodern, modern and postmodern elements. We look at folk and popular culture in the context of today’s world of technology by focusing on the procedures of continuity and change, of imitation, representation and folklorism. We attempt to do so by using the comparative method and its application to the local and national levels in the lives of Balkan peoples.
More specifically, the course examines the following topics: A) Comparative folklore: theories and methods. B) Cultural exchanges in Europe – including those created because of migration and transnational experiences and ways of life. C) Historic conditions of the creation of common and different elements in the folk cultures of the Balkan peoples. Folklore genres: proverbs, riddles, superstitions, games, songs, folktales, customs and rituals of the annual and of the life cycles.
The course uses extended international bibliography and collections of folklore material from different Balkan languages and cultures.