Έρευνα Πεδίου / Fieldwork
- Επιτόπια έρευνα και μελέτη της κοινωνικής οργάνωσης και της ζωής των κατοίκων της Βυτίνας Αρκαδίας (Οκτώβριος 1978 - Μάρτιος 1979). Το χειρόγραφο που προέκυψε με τίτλο «Συλλογή λαογραφικού υλικού από το χωριό Βυτίνα Γορτυνίας νομού Αρκαδίας» έχει κατατεθεί στο Σπουδαστήριο Λαογραφίας του Φιλολογικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών (αρ. χ/φου 3312 / 1987-1989, σελ. 920). Τμήμα του συγκεντρωθέντος υλικού έχει χρησιμοποιηθεί στη δημοσίευσή μου αρ. 1 του Υπομνήματος.
- Επιτόπια έρευνα πάνω στον παραδοσιακό πολιτισμό του χωριού Κάμπος Πάτμου, με ιδιαίτερη έμφαση στη λαϊκή ιατρική και στην προφορική λογοτεχνία (παραδόσεις κ.α.) (Σεπτέμβριος 1980). Το χειρόγραφο που προέκυψε με τίτλο «Κάμπος Πάτμου. Συλλογή λαογραφικού υλικού από την προφορική παράδοση», είναι κατατεθειμένο στο Αρχείο του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών (αρ. χ/φου 4173/ 1981, σελ. 186) και έχει τιμηθεί με Έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών (1984).
- Επιτόπια έρευνα και μελέτη της κοινωνικής οργάνωσης και της ζωής των κατοίκων της Μύρινας, Λήμνου (Ιούνιος - Αύγουστος, 1980).
- Επιτόπια έρευνα και μελέτη των Κυπρίων μεταναστών της Οξφόρδης, ιδιαίτερα της θρησκευτικής τους ζωής (Ιούνιος - Αύγουστος 1983). Τμήμα του υλικού παρουσιάστηκε σε επιστημονική ανακοίνωσή μου με τίτλο “The Role of the Orthodox Church in the Maintenance of Ethnic Identity by the Greek Cypriots of Oxford”, στο XIth International Conference of Anthropological and Ethnological Sciences, Vancouver 1983.
- Επιτόπια έρευνα και μελέτη της κοινωνικής οργάνωσης και της εθνοτικής ταυτότητας των Ελλήνων μεταναστών του Περθ Δυτικής Αυστραλίας, ιδιαίτερα των Καστελλοριζίων πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς (1984-1986). Μακρά επιτόπια έρευνα που οδήγησε στη συγγραφή της διδακτορικής μου διατριβής και έχει τροφοδοτήσει με υλικό αρκετά άρθρα και το βιβλίο το οποίο έχω συγγράψει.
- Σύντομη επιτόπια έρευνα στο Καστελλόριζο (Απρίλιος 1987), ως προέκταση και συμπλήρωση της έρευνας για την εκπόνηση της διδακτορικής μου διατριβής.
- Συγκριτικές επιτόπιες έρευνες στις ελληνικές κοινότητες της Κάμπερρας Αυστραλίας (1990-1991) και του Γουέλλινγκτον Nέας Ζηλανδίας (1991-1993). Πορίσματά τους έχουν ενσωματωθεί στη διδακτορική διατριβή και στις δημοσιεύσεις μου για τους Έλληνες της διασποράς.
- Εντεταλμένη από το Κέντρο Λαογραφίας αποστολή για επιτόπια έρευνα στην κοινότητα των Καστελλοριζίων του Περθ Δυτικής Αυστραλίας (Ιούλιος 2004). Επανεξέταση της κοινότητας έρευνας του διδακτορικού μου, δεκαοκτώ χρόνια μετά το πέρας της αρχικής έρευνας. Εστίαση στη σύσταση και στη μεταβίβαση της εθνοτικής και της εθνοτικο-τοπικής ταυτότητας των Καστελλοριζίων από τη δεύτερη στην τρίτη και από την τρίτη στην τέταρτη γενιά. Τα πορίσματα της έρευνας αυτής συμπεριελήφθησαν στην επιστημονική ανακοίνωσή μου με θέμα «Πολυτοπική και διαχρονική έρευνα στους Καστελλοριζιούς της Πέρθης Αυστραλίας», Επιστημονική Ημερίδα του Κέντρου Λαογραφίας με θέμα «Το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας και η επιτόπια έρευνα», 03.06.2006, καθώς και σε δημοσιεύσεις μου.
- Συγκριτικές επιτόπιες έρευνες στις κοινότητες των Κυθηρίων της Κάμπερρας και του Σύδνεϋ και των Καρπαθίων της Κάμπερρας στα πλαίσια της εργασίας μου ως επισκέπτριας ερευνήτριας στο National Europe Centre του Australian National University της Κάμπερρας (24 Αυγούστου 2004). Τα πορίσματα των ερευνών αυτών παρουσιάστηκαν σε σεμινάριο του National Europe Centre και του Australian Hellenic Council, με τίτλο “Greek Migration to Australia and the Greek Diaspora: An Anthropological Perspective”.
- Επιτόπια έρευνα με διεξαγωγή συνεντεύξεων με Αλβανούς μετανάστες στο Μαρκόπουλο και στο Πόρτο Ράφτη Μεσογαίας, στα θέματα της μεταναστευτικής εμπειρίας και της εθνοτικής τους ταυτότητας (Οκτώβριος 2004).
- Εντεταλμένη από το Κέντρο Λαογραφίας αποστολή για επιτόπια έρευνα στο Καστελλόριζο και στην παροικία των Καστελλοριζίων της Ρόδου (Ιούλιος - Αύγουστος 2005). Ιδιαίτερα, ερευνήθηκαν όψεις της θρησκευτικής ζωής, έθιμα και τελετουργίες του κύκλου της ζωής και η προφορική λογοτεχνία και ιστορία των Καστελλοριζίων. Επίσης μελέτησα τις σχέσεις και τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ανταλλαγές μεταξύ των κατοίκων του Καστελλορίζου και των Καστελλοριζίων της διασποράς, εσωτερικού (Αθήνας, Πειραιά, Ρόδου) και εξωτερικού (κυρίως Αυστραλίας).
- Επ’ ευκαιρία αποστολή από το Κέντρο Λαογραφίας στη Βυτίνα Αρκαδίας, 14.08.06 - 18.08.06, για συνεντεύξεις με θέμα τη λατρεία του Αγίου Τρύφωνος στη Βυτίνα.
- Επ’ ευκαιρία αποστολή από το Κέντρο Λαογραφίας στην Κάρπαθο και στη Ρόδο, 02.02.06 - 07.02.06, για συνεντεύξεις με παλιννοστήσαντες από Αυστραλία Καρπαθίους στα χωριά Πυλές, Όθος, Διαφάνι, στην πρωτεύουσα Πηγάδια και στην πόλη της Ρόδου.
- Εντεταλμένη από το Κέντρο Λαογραφίας αποστολή για επιτόπια έρευνα στη βόρεια και νότια Κάρπαθο και στην καρπαθιακή παροικία της Ρόδου (Ιούλιος - Αύγουστος 2006). Συλλογή και καταγραφή γενικής λαογραφικής ύλης. Παρακολούθηση και καταγραφή τριημέρου πανηγυριού Αγίου Παντελεήμονα στις Στες Όθους και φεστιβάλ τσαμπούνας στο Διαφάνι και στην Όλυμπο, 30.07.06. Παρακολούθηση και καταγραφή εκκλησιασμού και πανηγυριού για τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος στο Διαφάνι. Συνεντεύξεις για την ιστορία και τις δραστηριότητες των Ολυμπιτών Ρόδου και του Συλλόγου τους, «Η Βρυκούς», στην Κάρπαθο και στη Ρόδο.
- Επ’ ευκαιρία αποστολές από το Κέντρο Λαογραφίας για καταγραφή λαογραφικών φαινομένων στην καρπαθιακή παροικία του Πειραιά από κοινού με τη Μαρία Ανδρουλάκη, ερευνήτρια του Κέντρου Λαογραφίας. Καταγραφή, με φωτογράφηση και βιντεοσκόπηση, Ολυμπίτικου γάμου (15-16.12.06)· κοπή πρωτοχρονιάτικης πίττας Συλλόγου Ολυμπιτών «Δήμητρα» με γλέντι (Μέγαρο «Δήμητρας», Αμφιάλη, 27.01.07)· αγερμικό δρώμενο Αποκριάς («Καμουζέλλες») με επισκέψεις μεταμφιεσμένων σε σπίτια Ολυμπιτών της Καλλίπολης και της Αμφιάλης, ακολουθούμενο από γλέντι (18.02.07) και γλέντι στο Μέγαρο του Συλλόγου «Δήμητρα» την επομένη, 19.02.07 (Καθαρά Δευτέρα).
- Επιτόπια έρευνα και διεξαγωγή συνεντεύξεων για το θέμα των ελληνικών παραδοσιακών χορών και της σημασίας τους για τη διατήρηση της εθνοτικής ταυτότητας των Ελλήνων του Σύδνεϋ Αυστραλίας (Απρίλιος 2007). Συνεντεύξεις με την παλαιά, έμπειρη και ακόμη εν ενεργεία δασκάλα παραδοσιακών χορών, Σοφία Χάσκα, για την ιστορία, τις μεθόδους διδασκαλίας και το μέλλον των ελληνικών παραδοσιακών χορών στην Αυστραλία. Επίσκεψη, φωτογράφηση και βιντεοσκόπηση διδασκαλίας παραδοσιακών χορών σε παιδιά ελληνικής καταγωγής στο κολλέγιο του Αγ. Σπυρίδωνος στο Kingsford, Sydney.
- Παρατήρηση, φωτογράφηση και καταγραφή τελετουργιών και εθίμων Μεγάλης Εβδομάδας και Πάσχα στους Έλληνες της Αυστραλίας (Queanbeyan και Wollongong Νέας Νοτίου Ουαλίας, Απρίλιος 2007).
- Καταγραφή με φωτογράφηση, ηχογράφηση και βιντεοσκόπηση, μετα-Πασχαλινού γλεντιού σε σπίτι Καρπαθίων της Κάμπερρας Αυστραλίας, με παραδοσιακά τραγούδια, μουσική και εδέσματα (15.04.2007).
- Εντεταλμένη από το Κέντρο Λαογραφίας αποστολή για επιτόπια έρευνα στο Καστελλόριζο (02.07.07 - 11.07.07) και στη βόρεια και νότια Κάρπαθο (11.07.07 - 25.07.07). Στο Καστελλόριζο, συλλογή και καταγραφή γενικής λαογραφικής ύλης. Επίσης, συνεντεύξεις με Καστελλοριζιούς της Αυστραλίας, οι οποίοι ευρίσκονταν στο νησί γύρω από το θέμα των σχέσεών τους με τους ντόπιους και της επιρροής τους στο νησί. Στην Κάρπαθο: (Όθος Καρπάθου) Καταγραφή και βιντεοσκόπηση παραδοσιακού γάμου στο Όθος και στο Απέρι (15.07.07). Συνεντεύξεις με παλιννοστήσαντες από Αμερική και Αφρική (Ζιμπάμπουε) Οθείτες. Στην Όλυμπο Καρπάθου: Συλλογή και καταγραφή γενικής λαογραφικής ύλης. Επίσης, στην Όλυμπο, στο Διαφάνι και στην Αυλώνα: Συνεντεύξεις πάνω σε θέματα οικονομικής ζωής και επαγγελμάτων παλιά, ρόλων και δραστηριοτήτων γυναικών και ανδρών, δραστηριοτήτων ατόμων διαφόρων ηλικιών παλαιά. Περιήγηση στη νήσο Σαρία (Παλάτια) και καταγραφή τοπωνυμίων, θρύλων και παραδόσεων, εκκλησιών, λατρειών αγίων, θαυμάτων κ.τ.λ., καθώς και μαρτυρίες γύρω από τις αγροτο-ποιμενικές δραστηριότητες στη Σαρία. Υλικό αυτής της αποστολής έχει ενσωματωθεί στο πιλοτικό DVD του Κέντρου Λαογραφίας που προορίζεται για χρήση στα σχολεία.
- Επιτόπια έρευνα (με ηχογράφηση, φωτογράφηση και βιντεοσκόπηση) στη Βυτίνα Αρκαδίας από κοινού με την μόνιμη συνεργάτιδα του Κέντρου Λαογραφίας Ζωή Αναγνωστοπούλου και με τον εθνομουσικολόγο Καθηγητή κ. Σωτήριο Τσιάνη, με σκοπό να τεκμηριώσουμε τις αρχικές μουσικές καταγραφές του κ. Τσιάνη το 1959, στοχεύοντας σε έκδοσή τους από το Κέντρο Λαογραφίας σε συνεργασία με τον Δήμο Βυτίνας. Εκτός της συλλογής πληροφοριών για τα άτομα που τραγούδησαν το 1959, πραγματοποιήσαμε και νέες ηχογραφήσεις, που δίνουν το στίγμα της σημερινής μουσικής παράδοσης στη Βυτίνα (17-18.11.07).
- Επ’ ευκαιρία αποστολή από το Κέντρο Λαογραφίας. Καταγραφή με ηχογράφηση, φωτογράφηση και βιντεοσκόπηση, Ολυμπίτικου γάμου στον Πειραιά. Καταγραφή γλεντιού και λαλήματος του γαμπρού (Δεκέμβριος 2007).
- Επ’ ευκαιρία αποστολή από το Κέντρο Λαογραφίας. Καταγραφή με ηχογράφηση, φωτογράφηση και βιντεοσκόπηση του 5ου Ανταμώματος των Βυτιναίων, ντόπιων και της διασποράς, στο εκκλησάκι της Αγια-Σωτήρας, 6 Αυγούστου 2008, σε συνεργασία με την εθνομουσικολόγο και συνεργασθείσα με το Κέντρο Λαογραφίας, Παρασκευή Κανελλάτου.
- Εντεταλμένη αποστολή στο Καστελλόριζο (11-20.07.2009) και στην Κάρπαθο (23-29.07.09). Στο Καστελλόριζο, καταγραφή των δραστηριοτήτων των Καστελλοριζιών της διασποράς, μελών της οργάνωσης Australian Friends of Kastellorizo (AFK) και των σχέσεών τους με την τοπική κοινωνία. Παρακολούθηση του Φεστιβάλ Νεότητας (Youth Festival) για τα παιδιά του Καστελλορίζου και των Καστελλοριζιών της διασποράς. Καταγραφή γάμου Καστελλοριζιάς της διασποράς με εφαρμογή των εθιμικών τελετουργιών και αναβίωση ξεχασμένων εθίμων. Υλικό για την κοινωνική ιστορία του νησιού (κοινωνικές τάξεις, φιλανθρωπία, φτώχεια πριν και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο). Καταγραφή του πανηγυριού «τ’ άη-Λία, τ’ άη-μάλα», την παραμονή της εορτής του Προφήτη Ηλία, με πάνδημη συμμετοχή και το έθιμο της κατάβρεξης των συμμετεχόντων πανηγυριστών. Στην Κάρπαθο, καταγραφή του πανηγυριού του αγίου Παντελεήμονα στην ακατοίκητη πλέον νήσο Σαρία, βόρεια της Ολύμπου. Παραδοσιακή αγρυπνία και γλέντι, με μαντινάδες που αναφέρονται στον άγιο Παντελεήμονα, στην εγκατάλειψη και στην ερήμωση της Σαρίας, στην αλλαγή του τρόπου ζωής, στην ανάγκη δημιουργίας καμπαναριού, αλλά και στις σχέσεις των μεταναστών με τον τόπο καταγωγής τους.
- Συνεντεύξεις με Καστελλοριζίους, Κυθηρίους και Καρπαθίους - μέλη της ελληνικής διασποράς της Αυστραλίας οι οποίοι επισκέπτονται την Ελλάδα, με στόχο τη διερεύνηση των σχέσεών τους με τους τόπους και τις κοινωνίες καταγωγής τους, και τη διαχείριση αυτών των σχέσεων από τα ενδιαφερόμενα μέρη στα πλαίσια της δημιουργίας διεθνικών ταυτοτήτων (transnational identities) (συνεχιζόμενη έρευνα, από το 2004).
- Συνεντεύξεις με παλιννοστήσαντες Καστελλοριζιούς, Κυθήριους και Καρπάθιους της Αυστραλίας ως τμήμα της έρευνάς μου για την ελληνική διασπορά, με στόχο τη μελέτη των σχέσεών τους με συμπατριώτες τους στους τόπους καταγωγής τους και στο εξωτερικό και τη διερεύνηση των ενδο-διασπορικών ανταλλαγών και της δημιουργίας και καλλιέργειας της διασπορικής συνείδησης των Ελλήνων (συνεχιζόμενη έρευνα, από το 2004).
- Επιτόπια έρευνα και συνεντεύξεις με μέλη της ελληνικής κοινότητας, κυρίως δωδεκανησιακής καταγωγής (Καλύμνιους, Συμιακούς, Χαλκίτες κ.ά.) στο Tarpon Springs της Φλόριντα, Η.Π.Α., επί τρίμηνο (Δεκέμβριος 2015-Μάρτιος 2016) στο πλαίσιο της εκεί έρευνάς μου ως υποτρόφου του Ιδρύματος Fulbright. H έρευνα αυτή αφορούσε την πρόσληψη και την ερμηνεία της ελληνικής κοινωνικο-οικονομικής κρίσης από τα μέλη της ελληνικής κοινότητας του Τάρπον Σπρινγκς. Λόγω του ιδιαίτερα πλούσιου πολιτισμικού ενδιαφέροντος της κοινότητας αυτής, που βασίζεται στη σπογγαλιεία, στο εμπόριο του σπόγγου, αλλά και στον πολιτιστικό τουρισμό που θεμελιώθηκε σε αυτή την ιστορική ενασχόληση, μελέτησα επίσης διάφορες εκφάνσεις του καθημερινού και του εορταστικού τους βίου (για παράδειγμα, τον περίλαμπρο εορτασμό των Θεοφανίων στο Τάρπον Σπρινγκς, γνωστό και ως ‘Epiphany City’ στην Αμερική). Αποτελέσματα αυτής της έρευνας παρουσίασα σε ομιλίες μου στην Ελλάδα και στις Η.Π.Α., ενώ κείμενό μου που αφορά στα Θεοφάνια δημοσιεύθηκε πρόσφατα (βλ. δημοσίευση 48). Τέλος, η παραμονή μου στο Τάρπον Σπρινγκς τροφοδότησε το ερευνητικό ενδιαφέρον μου για την πολιτιστική πολιτική μέσω της δημόσιας λαογραφίας (public folklore), όπως παρακολούθησα την εφαρμογή της στην Αμερική. Έκτοτε ξεκίνησε η ερευνητική μου ενασχόληση με τον τομέα αυτόν στην Ελλάδα, μέσω της μελέτης, της έρευνας και της διδασκαλίας γύρω από την πολιτιστική κληρονομιά, υλική και άυλη, όπως εκφράζεται και από την συνεργασία μου με τη Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και την επιλογή μου ως μέλους της Εθνικής Επιτροπής Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (1.11.2016).
- Περιοδικές επιτόπιες έρευνες στην Κάρπαθο κατά την διετία 2017-2018. Αυτές έλαβαν χώρα κατά πρώτον στο πλαίσιο του 4ου Μεταπτυχιακού Σεμιναρίου των φοιτητών Λαογραφίας (Νοέμβριος 2017), στο οποίο συντόνισα, συνόδευσα και καθοδήγησα τις ασκήσεις επιτόπιας έρευνας των φοιτητών και την πρώτη τους επαφή με όψεις της καθημερινότητας και των εορταστικών τελετουργιών (θρησκευτικών πανηγυριών) των κατοίκων της Ολύμπου Καρπάθου. Επίσης, διεξήγαγα συνεντεύξεις με μουσικούς και γλεντιστές στα χωριά Όλυμπο, Σπόα, Μεσοχώρι, Όθος, Αρκάσα και στον οικισμό του Αφιάρτη, τον Σεπτέμβριο του 2018 στο πλαίσιο της συγκέντρωσης πληροφοριών για το καρπάθικο γλέντι, στοιχείο το οποίο έχω επεξεργαστεί με ομάδα τριών συνεργατών και υποβάλει ως φάκελο προς αξιολόγηση για τη συμπερίληψή του στο Εθνικό Ευρετήριο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Τέλος, βιντεοσκόπησα το προ-γαμήλιο γλέντι στο σπίτι της νύφης και κατέγραψα συνεντεύξεις σε γάμο Καρπαθιάς με Ροδίτη στη Ρόδο το καλοκαίρι του 2018. Το γλέντι αυτό παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω της ώσμωσης γλεντικών τρόπων από τα χωριά Σπόα και Όλυμπο της Καρπάθου, από όπου προέρχονταν οι γλεντιστές, αλλά και λόγω της σημαντικής συμμετοχής νέων κοριτσιών δεύτερης και τρίτης γενιάς της αμερικανο-καρπαθιακής διασποράς, συγγενών της νύφης, που τραγούδησαν μαντινάδες στο γλέντι. Το γεγονός αυτό μου έδωσε τη δυνατότητα να συζητήσω μαζί τους και με τους γονείς τους, τους τρόπους μεταβίβασης του γλεντιού και ιδιαίτερα της μαντινάδας στη διασπορά των Καρπαθίων στο εξωτερικό, και μάλιστα σε άτομα των οποίων η πρώτη γλώσσα δεν είναι η ελληνική.
- Επιτόπια έρευνα και συνεντεύξεις στη Βυτίνα Αρκαδίας πάνω στο θέμα της σχέσης της ντόπιας κοινότητας με το δάσος του Μαινάλου, την ιστορία της εκμετάλλευσής του και την οικονομική και πολιτιστική του σημασία για την περιοχή, στο πλαίσιο μιας οικολογικής προσέγγισης της ζωής και του πολιτισμού της κοινότητας (Αύγουστος 2018).