- προπτυχιακές σπουδές / undergraduate studies
- εξάμηνο / semester: 4ο εαρινό / 4th spring
- πιστωτικές μονάδες / credits: 4 [ΚΦΛ04, ΓΦΛ04], 4.5 [ΜΦΛ04]
- διδασκαλία / teaching: Βασιλική Χρυσανθοπούλου / Vassiliki Chryssanthopoulou
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Το μάθημα αυτό εισάγει τους φοιτητές στη μελέτη και ανάλυση διαφόρων όψεων της οργάνωσης της ελληνικής κοινωνίας και του λαϊκού της πολιτισμού. Παρουσιάζονται και συζητούνται στην τάξη θεωρίες, θέματα και παραδείγματα προερχόμενα από την ελληνική αστική και αγροτική κοινωνία και από την ελληνική διασπορά. Μελετώνται κοινωνικές και πολιτισμικές εκφάνσεις της ζωής στην Ελλάδα και στην ελληνική διασπορά και εισάγονται οι φοιτητές και οι φοιτήτριες στις σύγχρονες μεθοδολογικές προσεγγίσεις της λαογραφίας (για παράδειγμα, την κοινωνικο-ιστορική, την ολιστική, την πολυτοπική και τη συγκριτική μέθοδο έρευνας των φαινομένων του λαϊκού πολιτισμού).
Ειδικότερα, το μάθημα εξετάζει τις υλικές, κοινωνικές και συμβολικές διαστάσεις της μνήμης και της ταυτότητας διαφόρων τοπικών ομάδων στην Ελλάδα και στην ελληνική διασπορά, εστιάζοντας σε έθιμα και τελετουργίες του κύκλου της ζωής και του κύκλου του χρόνου, όσον αφορά στις αξίες, τις πρακτικές και τα σύμβολά τους. Επίσης, προσεγγίζονται ορισμένα σύγχρονα κοινωνικά και οικονομικά φαινόμενα του ελληνικού αστικού χώρου (π.χ. δημόσιο τελετουργικό, παρελάσεις και εορταστικές εκδηλώσεις, σύγχρονες επαγγελματικές μορφές και συσσωματώσεις), και αναλύεται η δράση και η οργάνωση διαφόρων κοινωνικών ομάδων στη σύγχρονη πόλη. Ιδιαίτερα διερευνάται ο τρόπος συγκρότησης της συλλογικής (κοινοτικής, λαϊκής) μνήμης και η μεταβίβασή της ως πολιτιστικής κληρονομιάς (heritage) από μια γενιά στις επόμενες στο περιβάλλον της ζωντανής διαπροσωπικής επικοινωνίας (αφήγηση, τελετουργία, π.χ. αναμνηστήριες τελετές) αλλά και στο διαδίκτυο (νέα προφορικότητα) στην περίπτωση της ελληνικής διασποράς.
Οι φοιτητές αξιολογούνται με τελική γραπτή εξέταση. Μπορούν να ενισχύσουν τον βαθμό τους με υποβολή ερευνητικής εργασίας βασισμένης σε πρωτογενές, βιβλιογραφικό ή/και αρχειακό υλικό. Μέσα στα πλαίσια εκπόνησης των εργασιών αυτών δίνεται η δυνατότητα παρακολούθησης ειδικών σεμιναρίων για τη συγκέντρωση λαογραφικού υλικού από το πεδίο της έρευνας, καθώς και πρακτικών ασκήσεων επιτόπιας έρευνας, ώστε οι φοιτητές να κατανοήσουν καλύτερα τη μέθοδο εργασίας και έρευνας στο εθνογραφικό πεδίο.
Επιλεγμένες εργασίες συλλογής πρωτογενούς λαογραφικού υλικού κατατίθενται στο Αρχείο Χειρογράφων του Σπουδαστηρίου Λαογραφίας όπου αποτελούν τμήμα του Λαογραφικού Μουσείου και Αρχείου του Τμήματος Φιλολογίας, προς ερευνητική χρήση.
ENGLISH DESCRIPTION:
This course introduces students to the study and analysis of various aspects of the organization of Greek society and of its culture. We examine topics and examples relating to social and cultural life in Greek urban and rural communities and in diaspora communities while also introducing students to contemporary methodological approaches of folklore, in its collaboration with other social sciences.
More specifically, the course examines the material, social and symbolic aspects of memory and identity manifested by different groups of people in Greece and in the Greek diaspora. It focuses on customs and rituals of the life and annual cycles with regard to the values, practices and symbols expressed through them. We also look at a number of contemporary social and economic phenomena of the Greek urban space, such as public rituals and festivals, occupational groups and their activities. We place special emphasis on the examination of the ways in which collective memory is constructed and transmitted as heritage from one generation to the ones following it in the contexts of live interpersonal communication (through narratives and rituals) and of the internet (as “new orality”) in the Greek diaspora.