Abstract:

Οι αποφάσεις των διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων αποτελούν στοιχεία ιδιαιτέρως κρίσιμα για τη Συστημική Γεωπολιτική Ανάλυση διότι δυνητικώς, μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη ανακατανομή της ισχύος σε συστημικό, υποσυστημικό και υπερσυστημικό επίπεδο. Η UNCLOSΙΙΙ, παρέχει ένα επίσημο νομικό πλαίσιο για τους Ωκεανούς και οι χώρες που την έχουν υπογράψει δεσμεύονται από αυτό. Εντούτοις και τα κράτη που δεν έχουν υπογράψει, δεσμεύονται στο μέτρο που ορισμένες ρυθμίσεις της Σύμβασης έχουν εθιμικό χαρακτήρα, σύμφωνα με τη νομολογία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης (εφεξής: ΔΔΧ).
Η προβολή της αμυντικής ισχύος σε θέματα διεκδικήσεων υφαλοκρηπίδας ως υποφώσκον και άδηλο πολιτικό μέσο επηρεασμού των αποφάσεων συναντάται πολύ συχνά. Τα κράτη, κατά τις πλείστες των περιπτώσεων, επιδιώκουν την κατοχύρωση που τους προσφέρει η διεθνής νομιμότητα.
Ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις, όπου μια ισχυρώς αμυντικά χώρα διαφωνεί με το αποτέλεσμα της αποφάσεως των Διεθνών Δικαιϊκών Οργάνων και ισχυρίζεται ότι δεν αναγνωρίζει την διαδικασία λήψεως της αποφάσεως, ούτε και τη ληφθείσα απόφαση. Μία τέτοια υπόθεση είναι αυτή της διαιτησίας στη Νότια Σινική Θάλασσα ανάμεσα στις Φιλιππίνες και την Κίνα, όπως παλαιότερα της απόφασης του ΔΔΧ επί της διαφοράς ανάμεσα στη Νικαράγουα και τις ΗΠΑ. Η ενδεδειγμένη από το διεθνές δίκαιο λύση μιας διαφοράς και τα όρια που τίθενται από αυτό, επιδρούν στην ανακατανομή της ισχύος στο γεωπολιτικώς αναλυόμενο Σύμπλοκο/Σύστημα. Συνεπώς, δεν θα πρέπει να παραλειφθεί το γεγονός ότι η δικανική κρίση επί συγκεκριμένης διακρατικής διαφοράς παραμένει ένα πολύ σημαντικό στοιχείο για την ενίσχυση της εγκυρότητας του γεωπολιτικού υποδείγματος τάσεων ανακατανομής της ισχύος. Στον Αρκτικό Ωκεανό τα παράκτια κράτη προβάλουν αμυντική ισχύ. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στα πλαίσια της «Expedition Arktika 2007», η Ρωσία πραγματοποίησε την πρώτη κάθοδο στον πυθμένα του Αρκτικού Ωκεανού. Η αποστολή τοποθέτησε σημαία από τιτάνιο στο βυθό του Αρκτικού ωκεανού, 4 χλμ. κάτω από το Βόρειο Πόλο, ακολούθησαν έντονες αντιδράσεις και έγινε πρώτη αναφορά στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας στην περιοχή.
Συνεπώς, η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει το νομικό μέρος, στο οποίο αναλύονται οι διατάξεις της UNCLOS σχετικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και ειδικότερα, την Επιτροπή για τα Όρια της Υφαλοκρηπίδας, η σχετική νομολογία και η διαδικασία οριοθέτησης μέχρι και τις σημερινές εξελίξεις. Κατόπιν, η νομική ανάλυση θα τοποθετηθεί μέσα στο πλαίσιο της συστημικής γεωπολιτικής ανάλυσης, με προσδοκώμενο στόχο την κατασκευή γεωπολιτικού υποδείγματος τάσεων ανακατανομής της ισχύος.